Pieter van Vollenhoven geeft 'preek van de leek'
Geduld, moed en doorzettingsvermogen waren de thema's die prof mr Pieter van Vollenhoven aansneed in de 'preek van de leek' die hij zondagmorgen hield in Vrijburg, de remonstrantse en vrijzinnig-protestantse kerk in Amsterdam-Zuid. "De aardige dominee" Joost Röselaers had hem hiertoe uitgenodigd, zo vertelde Van Vollenhoven (81), die na enige bedenktijd had toegestemd.
"Spreken in een kerk is mij niet vreemd. Dat heb ik vaker gedaan, maar de akoestiek is vaak een uitdaging. Die was hier uitstekend', zei Pieter na afloop tegen dominee Joost Röselaers, die wilde weten hoe hij het had ervaren. "De mensen zijn niet weggelopen", had Pieter al verheugd vastgesteld aan het slot van zijn 'preek van de leek', die je in bovenstaande video (vanaf 20:15) kunt beluisteren.
Ervaring met het spreken in kerken had Van Vollenhoven opgedaan bij zijn werkzaamheden voor het Nationaal Restauratiefonds en voor de monumentenzorg. Daarvoor was hij al in menig kerkgebouw geweest dat een nieuwe bestemming had gekregen, of dat ook werd gebruikt voor andere samenkomsten dan een kerkdienst. "Ik heb maar langzaam gesproken", vertelde hij, puttend uit ervaringen met "galmende kerken" waar de spreker zichzelf twee keer terughoort alvorens aan een volgende zin kan worden begonnen.
De dominee had hem gevraagd vanwege zijn "grote maatschappelijke betrokkenheid", maar dat was een mening, aldus Van Vollenhoven, die niet iedereen deelde. Hij mengde in zijn overdenking humor en zelfspot met ernstige overwegingen en het schetsen van zijn eigen levensloop. Zo sprak hij over zijn moeizame middelbareschooltijd - "ik had op het gymnasium bij wijze van spreken nog bijles nodig voor tekenen en gymnastiek." Van Vollenhoven kreeg het advies om vooral niet te gaan studeren. "Dus ging ik in Leiden studeren."
Koppige Pieter
Daar ontmoette hij prinses Margriet, en toen ze in 1967 waren getrouwd kreeg hij van alle kanten te horen dat het huwelijk tot mislukken was gedoemd. Een goede werkkring vinden was evenmin eenvoudig en in zijn verschillende adviesfuncties, over bijvoorbeeld verkeersveiligheid, zagen achtereenvolgende bewindslieden hem liever gaan dan komen. Dat waren juist prikkels voor de "koppige Pieter" om door te zetten. "De slachtoffers waren een motivatie om door te gaan", vertelde hij, doelend op slachtoffers in het verkeer of bij rampen. Met de onafhankelijke Onderzoeksraad voor Veiligheid kwam uiteindelijk een kroon op dat werk.
"De Heer heeft mijn pad vergezeld", stelde hij vast. "Ik ben verheugd dat ik de strijd nooit heb opgegeven. Het leven had ook heel anders kunnen zijn", aldus Van Vollenhoven. "Laten we de moed niet opgeven" was zijn raad aan de dertig kerkgangers. Meer mochten er vanwege de coronaregels niet bij zijn, maar voor de afwezigen was er ook een livestream. Het aantal aanmeldingen was hoger dan gebruikelijk en zaterdag was er geloot wie aanwezig mocht zijn.
Maatschappelijk betrokken
De kerkgangers waren enthousiast, zo bleek wel na afloop, toen niet alleen de dominee werd bedankt maar heel nadrukkelijk ook Pieter van Vollenhoven. Handen schudden mocht vanwege de coronaregels niet, maar Pieter was bereid om zijn elleboog uit te steken. Het was een van zijn eerste publieke optredens in coronatijd. Maar hij vertelde de afgelopen maanden niet stil te hebben gezeten. Ook hij vergaderde videobellend via het internet, al miste hij de persoonlijke contacten.
Zijn maatschappelijke betrokkenheid blijkt ook uit de gestage stroom Twitterberichten en op die manier ook was hij opgevallen bij dominee Röselaers, die de stoute schoenen had aangetrokken en Pieter deze zomer al had uitgenodigd om een overdenking te houden. De wisselende coronamaatregelen zorgden voor enig uitstel, maar volgens Röselaers was het "extra mooi" dat Pieter juist in de adventstijd, wanneer wordt uitgekeken naar kerst, kon komen.
Bron: ANP
