Hier komt de achternaam van de Oranjes vandaan
De kleur oranje is onlosmakelijk verbonden met de Nederlandse identiteit. Op koningsdag en tijdens voetbalwedstrijden zie je de vrolijke kleur overal. Dit komt door de achternaam van de koninklijke familie, Oranje-Nassau. Maar waar komt deze achternaam vandaan?
Het begint allemaal met graaf Hendrik III van Nassau. In de 16e eeuw is Hendrik een invloedrijke man. Hij krijgt veel belangrijke functies toebedeeld van de Bourgondische en Habsburgse hertogen, die grote delen van de Nederlanden als landheren besturen. Hendrik trouwt met de Bourgondische edelvrouwe Claudia van Chalon. Samen krijgen ze een zoon, René van Chalon.
Als Hendrik en Claudia overlijden erft René het soevereine prinsdom Orange van zijn oom Philibert van Chalon. Orange ligt in het zuiden van Frankrijk en is sinds 1163 een prinsdom in handen van het Huis van Chalon. De wapenspreuk 'Je maintiendrai' en de jachthoorn komen hier vandaan. Deze staan nog steeds in het wapen van de Oranjes. Het prinsdom Orange is in de 18e eeuw opgegaan in Frankrijk, maar de prinselijke titel is blijven bestaan.
De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
René van Chalon overlijdt in 1544 zonder kinderen, en hij laat zijn bezittingen na aan zijn Duitse neef Willem van Nassau (1533-1584). Willem heet nu officieel Willem van Orange, naar het prinsdom. Vertaald naar het Nederlands wordt dat natuurlijk 'van Oranje'. Als Prins Willem is hij de stamvader van het Huis Oranje-Nassau. In het Nederlands is zijn officiële titel nu Willem Prins van Oranje, graaf van Nassau-Dillenburg.
De Tachtigjarige oorlog
Toch heeft het nog een lange tijd geduurd voordat de eerste koning van Oranje-Nassau werd ingehuldigd. In 1568 begint in de Nederlanden de Tachtigjarige oorlog. Tijdens deze oorlog strijden opstandige Nederlandse gewesten tegen de overheersing van Spanje. Willem van Oranje speelt als aanvoerder van de Nederlandse gewesten een grote rol in deze oorlog. Willem overlijdt in 1584 in Delft, waar hij wordt doodgeschoten door Balthasar Gerards. Na de afloop van deze oorlog in 1648 is Nederland niet langer onder het bewind van Spanje, maar een onafhankelijke republiek: de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.
Het Koninkrijk der Nederlanden
In 1806 wordt Nederland onder Lodewijk Napoleon voor het eerst een Koninkrijk, het Koninkrijk Holland. Dit duurt slechts vier jaar, tot 1810. In 1813 wordt Nederland weer onafhankelijk. De zoon van de laatste stadhouder, Willem Frederik Prins van Oranje-Nassau, keert dan terug uit ballingschap en wordt uitgeroepen tot soeverein vorst. Twee jaar later, in 1815, roept Willem Frederik zichzelf uit tot koning van het nieuwe Koninkrijk der Nederlanden. Dat jaar wordt Willem ingehuldigd als eerste koning, koning Willem I.
Foto's: ANP / RVD / Nationaal archief
