Paul en de Monumenten: de Naald in Baarn én Apeldoorn
In de serie ‘Paul en de Monumenten’ neemt Paul Rem, conservator van Paleis het Loo, ons mee naar koninklijke monumenten. Vandaag: De Naald in zowel Baarn én Apeldoorn.
De plaats van een monument is altijd van belang. Midden op het centrale stadsplein of recht voor een paleis, in de as: het één versterkt het ander. Kijk naar de Naald voor Paleis Soestdijk. Die staat op precies 1 km afstand van het bordes van het paleis. Het monument in Baarn is goed te zien wanneer je met de trein tussen Baarn en Amersfoort of Baarn en Soestdijk reist. De vorm – een obelisk – staat voor eeuwigheid, het is de ‘Gedenknaald ter ere van de latere koning Willem II’. De kroonprins vocht in de slag van Quarte Bras en Waterloo.
Het monument vormt een ensemble met Paleis Soestdijk en in het bijzonder de Waterloozaal. Er kwam geen Russische tsaar of grootvorst bij Anna Paulowna op bezoek, of de Rus hing aan bezichtiging van de Naald vast. Het is één van de oudste monumenten van ons koninkrijk. Het monument was in 1820 klaar. Het is gemaakt door Abraham van der Hart, Jan de Greef en Zeger Reyers.
Een andere bijzondere naald is te vinden in Apeldoorn. Het monument is een geschenk van de inwoners aan koningin Wilhelmina en prins Hendrik ter gelegenheid van hun huwelijk in 1901. Op de Naald zelf zijn afbeeldingen te zien van de ouders van Wilhelmina: koning Willem III en koningin Emma. Emma poseerde voor beeldhouwer Puijpe, Zij draagt het diadeem van de Mellerio-parure en het collier uit de saffieren parure, waarvan Máxima bij de inhuldiging het diadeem droeg. Willem III was al overleden, maar Puijpe maakte gebruik van een portretfoto die op Het Loo was gemaakt.
Koninginnedag 2009 met de koninklijke familie vond in Apeldoorn plaats. Deze naald werd opeens het symbool van een aanslag op de bus van het koninklijk gezelschap. De auto die gebruikt werd bij de aanslag kwam tegen de naald tot stilstand. Zeven toeschouwers kwamen om het leven. Die worden hier in een ander monument herinnerd. Het herdenkingsmonument is gemaakt door glaskunstenaar Menno Jonker.
Hoe klassiek van vorm ook: het kán niet Hollandser: Wilhelmina krijgt voor haar huwelijk een monument waarin haar ouders worden herdacht. Ze heeft de plaats ervan zelf aangewezen, op het kruispunt van 7 wegen, precies op de gemeentegrens van Apeldoorn. Als zij vanaf Het Loo naar Apeldoorn reed zag zij het stadswapen, ging zij terug naar het Loo, dan zag zij haar ouders die Het Loo bewoonden.
Het monument is gemaakt door Pieter Puijpe, Chris Wegerif en Gerrit de Zeeuw.
Winnen!
De koninklijke monumenten zochten we onder andere aan de hand van dít boek: ‘Monumenten van Oranje’. Dat kun je winnen door deze vraag te beantwoorden:
Apeldoorn heeft eeuwenlang koningen, koninginnen, prinsen en prinsessen tot inwoners mogen rekenen. Welke leden van de huidige Koninklijk Huis wonen in Apeldoorn?
Stuur het goede antwoord voor uiterlijk 30 september naar blauwbloed@eo.nl.
Onder de goede inzenders verloten wij een exemplaar van het boek ‘Monumenten voor Nassau en Oranje’.
De winnaar van vorige week kunnen we ook bekend maken! Dat is Luc van der Windt. Gefeliciteerd!
Foto's: ANP/ Wikimedia commons.