Vijf vragen over koninklijke paleizen
Het 'onbewoonbare' Soestdijk kreeg een nieuwe toekomst
Het lijkt een voorrecht om in een paleis te wonen, maar eigenlijk is het te groot om je er als bewoner thuis te voelen. Slechts een klein deel van zo'n gebouw wordt in feite echt bewoond. We zoomen in op Paleis Soestdijk, dat al vanaf 2004 niet meer door royals bewoond wordt.
1. Wie waren de laatste bewoners van Soestdijk?
Als ze de Duitse prins Bernhard leert kennen en ze in 1937 in het huwelijk treden, besluiten ze op Paleis Soestdijk te gaan wonen, dat dan al even leegstaat. Koningin Emma, die in 1934 was overleden, was de vorige bewoner van het paleis. Al in 1650 liet Cornelis de Graeff, een van de burgemeesters van Amsterdam, het paleis bouwen. Het werd sinds 1815 gebruikt door de Oranjes.
Lees verder onder de foto's.
2. Hoe neem je je intrek in een paleis?
Bijzonder is dat het paar meteen een ‘kabinet’ van de bevolking cadeau krijgt, een appartement in het paleis, dat geschikt is om in te wonen. Hier bevinden zich de bibliotheek, de filmzaal en een krachthonk, terwijl de slaapvertrekken zich buiten dit appartement bevinden. Dit geschenk maakt wel duidelijk hoe je als mens gehecht kunt zijn aan een intieme ruimte waar je jezelf kunt zijn.
Lees verder onder de foto's.
3. Waarom wordt Soestdijk niet meer bewoond?
Als Juliana in 1980 troonsafstand doet, wordt besloten dat zij en prins Bernhard er tot hun dood mogen blijven wonen. Maar het paleis is niet meer zo rustig gelegen. Het staat aan een provinciale weg en vlak bij een druk kruispunt. De tijd dat er alleen af en toe een paard met wagen voorbijkwam, ligt ver achter ons. Het was bovendien een woon- én werkpaleis, wat ten koste gaat van de rust en privacy van de bewoners. Beatrix zag in dat een vorst met praktijk aan huis niet handig was; ze ging wonen op Huis ten Bosch en werken op Noordeinde, allebei in Den Haag.
Lees verder onder de foto's.
4. Van wie zijn de paleizen eigenlijk?
Ze zijn allang niet meer van de Oranjes. Zelfs voor hen is het onderhoud niet op te brengen, dus ze zijn tegenwoordig van de staat. Sommige Amsterdammers willen het Paleis op de Dam terug, maar dit zou hun gemeente een flinke kostenpost opleveren. Het was oorspronkelijk hun stadhuis, totdat Lodewijk Napoleon er in 1808 zijn intrek nam. Deze Franse koning betaalde er wel netjes voor.
5. Jong én oud kent Soestdijk van tv, hoe kan dat?
Hoe onbewoonbaar en onbetaalbaar ook, veel (iets) oudere Nederlanders herinneren zich nog de jaarlijkse defilés op Koninginnedag. Maar ook een nieuwe generatie Nederlanders kent het paleis, dat door de omroep NTR is afgehuurd voor het Sinterklaasjournaal. Voor kinderen van nu is Soestdijk het ‘Pietenhuis’.
Lees verder onder de foto's.
EO-documentaire 'Het nieuwe Soestdijk'
Paleis Soestdijk wordt sinds het overlijden van prinses Juliana en prins Bernhard in 2004 niet meer bewoond. Lang was onzeker welke toekomst het zou krijgen, maar toen de staat het gebouw in 2017 verkocht, leek er schot in de zaak te komen. Het bleek echter het begin van een jarenlange strijd. Met een nieuwsgierige blik en onderkoelde humor volgt documentairemaker Frans Bromet de strijdende partijen. Kijk zijn belevenissen terug via NPOstart
