Dineren met de koning, hoe hoort dat eigenlijk?
Tijdens het aankomende staatsbezoek van de Portugese president aan Nederland vindt traditiegetrouw een staatsbanket plaats. Maar wat zijn eigenlijk de regels en etiquette tijdens zo'n diner? Etiquette- en protocoldeskundige Jan Jaap van Weering neemt je mee, van uitnodiging tot nagerecht.
Een goede voorbereiding is het halve werk
“Etiquette is het geheel van regels voor het sociale verkeer die houvast geven en protocol is eigenlijk niets anders dan geregisseerde aandacht”, zo vertelt Van Weering. “Wanneer je de uitnodiging ontvangt, is het van groot belang dat je deze goed doorleest. Gaat het om een lunch of een galadiner? Wat is de gelegenheid, de datum en het tijdstip? En is er een dresscode uitgevaardigd?” Wanneer je niet goed weet wat de dresscode inhoudt, kun je gerust navraag doen bij de verzender van de uitnodiging, in dit geval de Dienst van het Koninklijk Huis.
Lees verder onder de foto.
Aan tafel, maar bij wie?
“Er wordt een placering gemaakt en er staan naamkaartjes bij het couvert, die je niet zomaar mag verplaatsen. Na een gang is er soms een wissel, maar de eregasten blijven altijd zitten”. Bij binnenkomst kun je op een groot bord zien waar je bent geplaceerd, of begeleidt een medewerker van de hofhouding of een lakei je naar je plaats. Het is niet de bedoeling dat je uitgebreid praat met een lakei, zij zijn immers gewoon aan het werk.
Lees verder onder de foto.
Het is niet voor iedereen weggelegd om aan tafel plaats te nemen bij de koning en koningin. “De belangrijkste gast zit rechts naast de gastheer. Het is een belangrijk of bijzonder iemand die zich heeft onderscheiden, bijvoorbeeld op maatschappelijk gebied of in de sport”. En word je samen met je partner uitgenodigd? Dan is hij of zij niet je gesprekspartner. “Stellen zitten nooit bij elkaar. Alleen op de dag van het huwelijk.” Wanneer je aan tafel zit, is het belangrijk om zoveel mogelijk rechtop te zitten en je handen niet in je schoot te leggen. “Handje op het randje”, zo omschrijft Van Weering het. En het servet? “Dat leg je zelf op je schoot. Dat is het teken voor de bediening dat men de eerste gang kan serveren. Het servet blijft gedurende het diner op je schoot”.
Lees verder onder de foto.
Tafelmanieren
Tijdens een diner serveren de lakeien, vanaf de rechterkant, verschillende gangen. Soms ook vanaf links, om het gesprek met je tafelgenoot niet te storen. “Begin niet als eerste met eten en eindig ook niet als laatste. Je gebruikt je tafelzilver van buiten naar binnen. Weet je niet precies met welk tafelzilverstuk je moet beginnen? Kijk dan even naar andere tafelgenoten. Het broodbordje staat links van je, de glazen rechts. Zo weet je dat je niet per ongeluk uit het glas van je buurman- of vrouw drinkt. Gebonden soep eet je met de lepel van je af en een heldere soep eet je naar je toe. Blaas niet in de soep om af te koelen, neem kleine porties en gebruik geen stukje brood om de laatste soep uit het bord te schrapen. Wanneer je iets echt niet lekker vindt, sluit je het couvert door je mes en vork parallel op je bord te leggen op klokstand 10-4. Zo geef je aan dat je voldoende gegeten hebt”. En nog een belangrijke: “Drink niet te veel alcohol, je wilt niet loslippig worden en toiletteren tijdens een diner is niet echt netjes.”
Lees verder onder de foto.
Luister naar elkaar en stel vragen
Voor het diner kun je bij de afzender navragen of je mag weten wie je tafelgenoten zijn. Zo kun je je vast verdiepen in je gesprekspartner en zijn of haar interesses. Nare onderwerpen vermijd je. “Je hebt het niet met elkaar over nare ziektes, godsdienst of oorlog. Het zijn onderwerpen die kunnen escaleren en dat is niet bevorderlijk voor de sfeer aan tafel”. Weet je niet waar je het over moet hebben? “Hou het luchtig en vraag bijvoorbeeld wat iemands relatie is tot de koning of koningin. Het gaat om respectvol met elkaar omgaan en oprecht zijn. Kijk niet over iemands schouder of je de koning ziet als je met elkaar in gesprek bent. Als je bij de koning of koningin aan tafel zit, wacht dan tot zij het woord nemen”. Wanneer je naar iemand luistert of aan het woord bent, leg je je mes en vork (of lepel) niet op de bordrand, want “roeien” is uit den boze. “Je legt het in een omgedraaide letter V op het bord. Het mes met de snijkant naar binnen, de vork met de punten op het bord.”
Lees verder onder de foto.
Val niet op en heb een onvergetelijke avond
In alles wat Jan Jaap van Weering vertelt klinkt door dat het belangrijk is niet op te vallen, in positieve en in negatieve zin. “Goede tafelmanieren vallen niet op, het ontbreken ervan wel. Heb vertrouwen en kijk naar de mensen om je heen als je het even niet weet, het gaat eigenlijk vanzelf”. Uiteindelijk is het doel van het koningspaar dat jij als genodigde een geweldige ervaring hebt. “Het koningspaar is er bedreven in om het mensen naar de zin te maken. Het moet het diner van je leven zijn. Een onvergetelijke avond.”
Beeld: ANP
Geschreven door
Sonja van Hal