Leestip: Het leven van koningin Elizabeth

"Ik was altijd in de Britse koninklijke familie geïnteresseerd" laat de auteur, Sally Bedell Smith weten aan Blauw Bloed. "Mijn biografie over Diana, Prinses van Wales, gepubliceerd in 1999, heeft mijn kennis verdiept. Maar ik ben teruggegaan naar Amerikaanse onderwerpen. Ik heb over John en Jacqueline Kennedy, en over Bill en Hillary Clinton geschreven."

“Waarom schrijf je niet over Koningin Elizabeth II?” vroeg de uitgever op den duur. Ik heb geen seconde geaarzeld. Ik heb een korte rekensom gemaakt en heb mij gerealiseerd dat haar Diamanten Jubileum in 2012 zou zijn. 'We gaan het voor het Diamanten Jubileum inplannen,' zei ik. Ik heb onderzoek gedaan en ben gaan schrijven en ik genoot van elk moment."

Lees verder onder de foto.

Voor haar onderzoek kon Bedell Smith niet spreken met de koningin zelf. De vorstin geeft namelijk geen interviews. Bedell Smith zegd: "ik had toegang naar een breed scala van bronnen die de Koningin heel goed kennen – goede vrienden, familieleden, raadgevers, militaire beambten, geestelijken, politici etc., dus ik kon nieuwe informatie en inzicht aan de lezer brengen." 

Wel heeft Sally Bedell Smith de koningin een aantal keer ontmoet. In het voorwoord beschrijft de auteur wel hoe zij koningin Elizabeth in 2007 voor het eerst ontmoette op een bijeenkomst in Washington D.C. “Haar levendige gebaren, haar expressieve blauwe ogen en haar plotselinge glimlach hadden me verrast. Ik had een glimp opgevangen van de vrolijkheid die zo vaak verborgen blijft achter de waardige rol van koningin.” 

"Zij herkent dat zij ook “Hoofd van Natie” is met een plicht om het goede voorbeeld te geven van dienstverband en service, wat ze foutloos gedurende haar koningschap heeft gedaan. Achter haar serene openbare persoon kan ze gezellig, grappig, spontaan, gevoelig, meelevend en aardachtig zijn en ook fysiek moedig. Zij is diepgelovig, met respect voor traditie, maar ze snapt ook hoe ze moet vernieuwen en reageren op verschuivingen in de publieke meningen."

De vuistdikke biografie -het boek telt 720 pagina’s- verscheen al in 2012, ter gelegenheid van het 60-jarig regeringsjubileum van de koningin. Nu pas is de Nederlandse vertaling uitgekomen. Voor deze editie werdt het originele nawoord van het boek het laatste hoofdstuk, en de nieuwe epiloog brengt de lezer op de hoogte van het afscheid van Harry en Meghan van het koninklijke lidmaatschap en het leiderschap van de Koningin in de coronaviruspandemie.

Lees verder onder de foto.

Sappig

Haar leven wordt in het boek levendig beschreven, voorzien van sappige anekdotes. Het is geen droge opsomming van gebeurtenissen, maar een reconstructie hoe de koningin werd tot wie ze nu is. Hoe zij haar liefde voor Welsh corgi’s heeft ontwikkeld bijvoorbeeld. In de jaren ’30 kreeg ze haar eerste cadeau van haar vader, die door het ras was gefascineerd. “Ze had er zo’n tien tegelijk en ze liepen vaak voor haar uit als een “bewegend tapijt” zoals Diana, prinses van Wales het uitdrukte.”

Hoe de koningin van jongs af aan al leerde om hard te zijn voor zichzelf en niet te huilen in het openbaar. En hoe ze van jongs af aan al kranten las en daardoor op haar 17^e perfect op de hoogte was van de politiek en andere actualiteit.
 

Geloof

In het boek is uiteraard ook aandacht voor het rotsvaste geloof van koningin Elizabeth (daar schreven wij eerder dit verhaal over). Dit ontwikkelde ze als kind, schrijft Bedell Smith. Haar moeder las haar dochter Bijbelverhalen voor en leerde haar de gebeden en psalmen uit het gebedenboek van de Anglicaanse kerk.

Haar geloof is ook de basis voor haar koningschap. Dat bleek ook in de eerste radiotoespraak die de koningin gaf voor haar kroning in de Westminster Abbey: “Ik wil u allen vragen om ongeacht uw geloof die dag voor mij te bidden – te bidden dat God me de wijsheid en de kracht zal geven om me te houden aan de plechtige beloften die ik zal doen, en om Hem en u elke dag van mijn leven trouw te dienen.”

Tegennatuurlijk

De dood van prinses Diana is in 1997 een wereldwijde schok. Voor koningin Elizabeth is het een zeer intensieve periode waarin zij werd gedwongen dingen te doen die zoals Bedell Smith beschrijft “tegen haar natuur” in gingen. De koningin die van jongs af aan had geleerd nooit emotie te tonen, ook wel de stiff upperlip genoemd, kreeg het verwijt onverschillig en ongevoelig te zijn. De zondag na Diana’s dood ging de koningin en haar familie bijvoorbeeld naar de kerk in Crathie, vlakbij landgoed Balmoral waar zij toen verbleef. Daar werd niet gebeden voor Diana. In de Church of Scotland is het niet gebruikelijk dat predikanten bidden voor de overledenen, omdat God hen heeft ontlast van hun ziel, zo legt een kerkfunctionaris uit in het boek. Maar de pers vatte dit op als kil, alsof het de koninklijke familie niks deed. Uiteindelijk hield de koningin live op televisie een speech, die zeer goed werd ontvangen.

Prins Charles

"Ze heeft meerdere keren gezegd dat ze wil regeren tot de dood", zegt Bedell Smith op de vraag of koningin Elizabeth niet ooit gaat aftreden. "Het is een plicht die in de heilige eed en de zalving met heilige olie tijdens haar kroning in 1953 is opgenomen. Als ze lichamelijk of geestelijk beperkt raakt, wordt de Regentschapswet van 1937 van kracht en zal prins Charles als regent heersen tot haar dood."

De koningin is inmiddels 94, en nog steeds gezond. Bedell Smith vervolgt:  "Ze zorgt voor zichzelf en is redelijk voorzichtig geweest tijdens de coronaviruspandemie. Volgend jaar zal haar 95^e verjaardag een mijlpaal zijn, maar nog meer zal dat haar Platina Jubileum in 2022 zijn. Dan zit ze een verbazingwekkende zeventig jaar op de troon. Ik hoop dat zij en het Verenigd Koninkrijk het geluk hebben om het evenement te kunnen vieren."

En is prins Charles als het zover komt, klaar om de taak van koningin Elizabeth over te nemen? "Prins Charles heeft zijn eigen opmerkelijke nalatenschap gecreëerd vanaf de jaren zeventig door zijn veelomvattend werk als Prins van Wales. Ik heb een biografie over hem in 2017 geschreven om deze onbegrepen man een gezicht te geven en zijn verworvenheden te benadrukken. Terwijl hij vaak openhartig was – sommigen zouden kunnen zeggen, ten onrechte –geloof ik dat hij zijn plichten als koning volgens de aanpak van zijn moeder gaat uitvoeren. Omdat hij nu in de zeventig is, zal hij kort regeren, ik zie hem niet veel veranderingen brengen. Hij heeft zijn standpunten duidelijk gemaakt en hij is klaar om zijn constitutionele taken op te pakken, waaronder 'het licht boven de politiek' zijn, met een plicht het land te verenigen en niet te verdelen. Zoals Lord Salisbury, een van Engelands meest invloedrijke en eerbiedwaardige collega's me vertelde: 'Met een beetje geluk zal hij oud genoeg zijn om zich niet te laten verleiden tot minder verstandige paden.' In de tussentijd voeren de hertog en hertogin van Cambridge hun eigen diensten uit met toewijding en verbeelding. Ze zijn klaar om koning en koningin te worden wanneer het moment komt."

‘Koningin Elizabeth. Het ware verhaal achter The Crown.’ Sally Bedell Smith. 720 p. Uitgeverij. Nieuw Amsterdam. 39,99.