Worsteling van een 'reserve': de zoektocht van prinses Märtha Louise naar haar rol

De Noorse prinses Märtha Louise werd in 1971 niet direct geboren als 'reserve', toch werd zij ook niet direct aangewezen als toekomstig troonopvolgster. "Volgens de Noorse wet was het nog zo dat een koningszoon voorrang had op een koningsdochter", legt Karlijn Hoftijzer, royaltyverslaggever van Vorsten, uit. Kroonprins Harald en kroonprinses Sonja waren dolblij met de geboorte van hun dochter. "Maar toen twee jaar later Haakon geboren werd waren de Noren gerustgesteld: er zou een mannelijke troonopvolger komen." De rol die er voor haar overbleef was die van 'tweede'.

Hechte band

Toch heeft prinses Märtha Louise nooit jaloezie gevoeld ten opzichte van de troonopvolgersrol die haar broer Haakon heeft gekregen. "Zij was en is er nog steeds van overtuigd dat hij de beste keuze is voor de troon", zegt Karlijn. "Je moet je ook in een bepaalde mal vormen en dat past Haakon veel beter dan dat het haar past. Märtha Louise is niet echt in een mal te gieten." De broer en zus hebben ook weinig ruzie gehad. "Dat komt omdat zij heel sterk de behoefte voelde om haar broer te steunen. Zij voelde dat hij zo'n grote taak had die op zijn schouders rustte, dat zij hem daarin juist wilde ontlasten." Later heeft de prinses aangegeven dat ze met niemand zo'n hechte band heeft als met Haakon.

Lees verder onder de foto.

Depressie

Volgens de royaltyverslaggever ervoer Märtha Louise "een cocktail van hele moeilijke thema's en emoties", wat uiteindelijk leidde tot haar depressie. De prinses gaf zelf aan dat haar hoogsensitiviteit hierbij een belangrijke rol speelde. "Ze heeft haar zenuwen aan de buitenkant van haar lichaam zitten, waardoor ze als kind sterk de emoties van mensen om zich heen voelde." Dit maakte het moeilijk voor haar, vooral toen ze besefte dat andere kinderen dit niet meemaakten. "Toen zij dat merkte, is ze dat weg gaan stoppen. Je ware zelf wegstoppen, dan weet je, daar komt ellende van."

Lees verder onder de foto.

Geen prinses

Märtha Louise kwam in een ingewikkelde zoektocht terecht naar hoe haar pad er als 'tweede' uit zou komen te zien. "Voor Haakon is het uitgestippeld, maar voor haar niet", legt Karlijn uit. "De vorige generatie prinsessen werd uitgehuwelijkt aan rijke adel en kon de rest van hun leven gastvrouw spelen. Dat wilden Märtha Louise zelf én haar ouders niet." Maar wat dan wel? "Märtha Louise voelde fundamenteel dat ze niet gemaakt was om prinses te worden." Dat heeft ze zelfs getest met het sprookje De Prinses op de Erwt. "Ze is naar de kok gegaan op het paleis. Daar heeft ze om een gedroogde erwt gevraagd en die heeft ze onder haar matras gelegd." Ze heeft die nacht heerlijk geslapen, maar werd ook wakker met het besef: ik ben geen prinses. Haar kindermeisje heeft haar toen uitgelegd dat het zo in de echte wereld niet gaat. Daarbij ontwikkelde ze tegelijkertijd schuldgevoelens. "Een prinses zijn in een welvarend land als Noorwegen is een enorm voorrecht. Het was een grote cirkel aan emoties voor haar", voegt Karlijn toe.

Lees verder onder de foto.

Prinses Irene als mentor

Toen ze ouder werd, is ze meer onderzoek gaan doen naar wat ze voelde. Ze liep op dat moment ook stage in Nederland en daar heeft ze ontdekt dat haar hoogsensitiviteit ook een heel mooi goed is. Ze heeft zichzelf in Nederland beter leren begrijpen en kennen. Dit werd versterkt door een bijzondere ontmoeting met prinses Irene na de doop van gravin Leonore. "Het is ook wel logisch dat Märtha Louise juist met Irene zo'n band voelt. Irene is ook een prinses die van de gebaande paden is afgeweken." Märtha Louise heeft gezegd dat Irene zichzelf ook als hoogsensitief beschouwt, volgens de royaltyverslaggever. "Irene is een mentor voor haar in slechte tijden."

Steun van Harald en Sonja

Märtha Louise realiseerde zich later dat haar hoogsensitiviteit ook een kracht en talent is, en ze besloot hier meer aandacht aan te geven. Zo richtte ze een centrum op en begon ze een boek te schrijven. "Op die manier kan ze laten zien wie ze is, los van het prinses zijn", duidt Karlijn. De nuchtere Noren hadden hier echter hun twijfels over. Haar ouders hebben haar daarentegen altijd gesteund. "Märtha Louise heeft gezegd dat haar ouders relatief open hebben gestaan voor wie zij is. Zij hebben haar altijd gesteund en wilden dat zij gelukkig was. Ze zagen wel in dat zij niet de prinses naast Haakon zou worden."

Lees verder onder de foto.

Controversieel huwelijk

In 2019 ontmoette prinses Märtha Louise haar grote liefde: de zelfbenoemde sjamaan Durek Verrett uit de Verenigde Staten. De twee hadden direct een enorme spirituele klik. "Zij voelde bij de eerste ontmoeting dat ze elkaar al kenden uit een vorig leven, op een spiritueel niveau", legt Karlijn aan Blauw Bloed uit. "Hij raakt ook de kant van alternatieve geneeswijzen en daarin heeft hij wel wat controversiële uitspraken gedaan die haaks staan op de medische wetenschap zoals wij die kennen. Dat landt niet zo lekker in een nuchter land als Noorwegen. Dat is voor koning Harald ook moeilijk om zich daartoe te verhouden, tot zo'n schoonzoon." Toen het stel een commerciële tour startte genaamd 'De prinses en de sjamaan' ontstond er veel ophef in Noorwegen. "Het koningshuis kon daar ook niet omheen en heeft in overleg besloten om haar titel als prinses niet meer te gebruiken voor die ondernemingen. Dat heeft ze vrijwillig gedaan maar ik denk dat Harald ook wel heeft gezegd: nu is het wel even mooi geweest. We gaan heel ver met jou maar het moet niet aan de monarchie raken", verwacht de royaltyverslaggever.

Lees verder onder de foto.

Onvoorwaardelijke steun

Tegen de verwachtingen van veel critici in, zijn Märtha Louise en Durek vorig jaar getrouwd. "De hele relatie is omgeven met controverses, maar iemand die haar altijd heeft gesteund is Haakon. Hij is naar de bruiloft gekomen met Mette-Marit en de kinderen. Daarmee laat hij zien: als broer ben ik er voor mijn zus." Het is de vraag of het verstandig was voor Haakon om niet meteen afstand te nemen van de controverses rond zijn zwager, gezien zijn vertegenwoordigende rol binnen de monarchie. Haakon heeft ervoor gekozen om te delen in het geluk van zijn zus. Karlijn: "Het zegt ook iets over het nest waar ze uitkomen. Dat Harald en Sonja ervoor hebben gezorgd dat er altijd een goede broer-zusband is geweest."

Lees verder onder de foto.

"Het beste dat haar is overkomen"

Prinses is Märtha Louise nog steeds: zo wordt ze geboren en dat blijft ze ook. Ze vervult echter geen taken meer die bij die titel horen. Ze richt zich op haar spirituele onderneming en heeft een kledinglijn. Ondanks haar strubbelingen met haar rol als reserve, denkt Karlijn dat het voor Märtha Louise uiteindelijk goed heeft uitgepakt. "Zij was niet gemaakt voor de troon. Zij past niet in die mal. Dat zij nu haar weg heeft gevonden als tweede en geland is in haar huwelijk met Durek, is het beste dat haar is overkomen."

Dit artikel is onderdeel van de Blauw Bloed-serie Rebelse Reserve. De komende weken lichten we in de uitzending én op de website een reserve troonopvolger uit. Lees hier de verhalen over prinses Margaret en prinses Caroline.

Beeld: ANP