Paul en de provincie: Noord-Holland (Eerebegraafplaats)
Paul Rem, conservator van Paleis het Loo, reist voor ons stad en land af om enkele koninklijke bezoeken in de Nederlandse provincies uit te lichten. Deze week is Paul te vinden bij de Eerebegraafplaats in Bloemendaal, Noord-Holland.
Paul Rem is op de Eerebegraafplaats Bloemendaal. Een rijksmonument.
Op 27 november 1945 zijn koningin Wilhelmina, prinses Juliana en prins Bernhard bij de begrafenis van Hannie Schaft. De stoet vertrekt uit Haarlem. Op de kist ligt de vlag die wapperde bij de huizen waar de koningin in Engeland woonde, gedurende de Tweede Wereldoorlog.
Laatste rustplaats
Op deze vredige plek in de natuur blijft de herinnering levend aan een gruwelijke geschiedenis van ons land.
In de maanden direct na de Tweede Wereldoorlog worden hier ruim 400 lichamen opgegraven. Ze zijn hier in de duinen gefusilleerd en in kuilen achtergelaten. Na de herbegrafenissen blijken twintig personen te zijn begraven die geen plek verdienden hier. Zij hadden het land geen dienst bewezen, maar hebben het Nederlandse volk ‘min- of meer’ benadeeld. 372 personen hebben hier uiteindelijk hun laatste rustplaats gekregen.
Onder hen Gerrit Jan van de Veen, Johannes Post, Walraven van Hall en Hannie Schaft. Elk jaar is er een herdenking.
Politieke demonstratie
Dan gaat het mis. Eerder loopt de herdenking uit op een politieke demonstratie van de Communistische Partij. Minister Teulings van Binnenlandse Zaken verbiedt in 1951 de herdenking. Vier pantserwagens van de Koninklijke Marechaussee moeten verhinderen dat men hier het ereveld opgaat. Zeven communisten lukt het toch. Ze worden door de kantonrechter van Haarlem veroordeeld tot een boete van drie gulden de man.
Gedenkplaten
De gedenkplaten zijn ontworpen door Auke Komter. De bekende verzetsstrijder en journalist Henk van Randwijk schrijft de tekst. Hij maakt versie in proza en een in poëzie. De proza wordt uiteindelijk op de platen gebeiteld. Maar het gedicht werd bekender.
Allen, die hier tesamen zijn,
de levenden, de doden,
de handbreed, die ons scheidt, is klein,
wij zijn tesaam ontboden
voor het gericht ...
Gedenk de liefste, die hier ligt,
de broeder, vrind of vader,
maar gun Uw ogen wijder zicht,
aanzie het land en alle mens tegader,
hoor dit bericht: Wij staan tesaam voor het gericht
voor goed of kwaad te kiezen,
een volk dat voor tirannen zwicht
zal meer dan lijf en goed verliezen
dan dooft het licht
Bron foto's: ANP
