In memoriam: prinses Birgitta van Zweden (1937-2024)

Birgitta Ingeborg Alice werd op 19 januari 1937 geboren op Slot Haga in Stockholm. Ze was de tweede dochter van kroonprins Gustaf Adolf en prinses Sibylla. Birgitta had een oudere zus, prinses Margaretha (1934).

Lees verder onder de foto.

In de jaren na haar geboorte volgden nog twee zussen, prinses Désirée (1938) en prinses Christina (1943). Het gezin was compleet met de komst van een zoon: prins Carl Gustaf (1946), de latere koning van Zweden. Op onderstaande foto zie je het hele gezin. Birgitta zit naast haar moeder en is de meest linkse van de prinsesjes.

Lees verder onder de post.

Niet in lijn van troonopvolging

Op 10-jarige leeftijd sloeg voor Birgitta het noodlot toe. Haar vader, de kroonprins van Zweden, kwam om het leven bij een vliegtuigongeluk. Het vliegtuig waarmee hij onderweg was naar Zweden stortte neer na een tussenlanding in Kopenhagen. De prins was op bezoek geweest in Nederland, voor een jachttrip met prins Bernhard. De kleine prins Carl Gustaf was op dat moment nog geen jaar oud, en werd kroonprins van Zweden. Birgitta had, net zoals haar drie zussen, geen recht op de troon. Pas in 1979 werd in Zweden namelijk de Troonopvolgingswet gewijzigd, waardoor de troon van de monarch over gaat op zijn of haar oudste kind, ongeacht het geslacht. Op onderstaande foto zie je prinses Sibylla met haar vier dochters en zoon, een paar jaar na het overlijden van haar man. Prinses Birgitta zit rechts achterin.

Lees verder onder de post.

Sportief

Voor prinses Birgitta was sport een belangrijk onderdeel in haar leven, iets dat ze van haar vader heeft overgenomen. Als kind deed ze aan tennis, schermen en golfen. De prinses volgde een opleiding aan het Centraal Instituut voor Gymnastiek en werkte daarna op een school als gymnastiekdirecteur.

Huwelijk met een prins

In 1959 ontmoette prinses Birgitta de Duitse prins Johan Georg von Hohenzollern op een feest in Duitsland. De vonk sloeg over en in december 1960 kondigde het stel hun verloving aan. In mei 1961 trouwden ze met elkaar, tijdens een burgerlijke ceremonie in Stockholm. Hoewel Birgitta's grootvader, koning Gustaf VI Adolf, hoopte op een ceremonie in Lutherse traditie, werd dit door de Paus verboden. In onderstaande post zie je foto's van het burgerlijk huwelijk.

Lees verder onder de post.

Een paar dagen na het burgerlijk huwelijk vond een Rooms-katholieke ceremonie plaats in Duitsland. Voor haar huwelijk deed prinses Birgitta een poging om zich te bekeren tot het Rooms-katholicisme, maar haar verzoek werd niet ingewilligd. De bisschop twijfelde aan haar spirituele toewijding. Het interesseerde de Zweedse prinses weinig. Ze zou een sigaret hebben opgestoken en "graag of niet", hebben gezegd. Na het huwelijk vestigde het paar zich in Duitsland, waar ze drie kinderen kregen: prins Carl Christian (1962), prinses Désirée (1963) en prins Hubertus (1966).

Hare Koninklijke Hoogheid

Als enige van de vier zussen had Birgitta nog de aanspreekvorm van 'Hare Koninklijke Hoogheid'. De wetgeving in de tijd dat de prinsessen Margaretha, Birgitta, Désirée en Christina trouwden bepaalde dat deze aanspreekvorm alleen behouden mocht worden als je trouwde met iemand van een gelijkwaardige of hogere stand dan jijzelf. Omdat Birgitta trouwde met prins Johann Georg, behield ze het recht op deze aanspreekvorm. In 1990 gingen Birgitta en Johann Georg uit elkaar, hoewel ze nooit officieel scheidden. Het huwelijk zou al jaren niet goed zijn geweest en Birgitta zou het later zelfs als ongelukkig bestempelen. Johann Georg bleef in München wonen, prinses Birgitta vestigde zich op het Spaanse eiland Mallorca, waar ze tot aan haar overlijden in 2024 heeft gewoond. Prins Johann Georg von Hohenzollern overleed in 2016 op 83-jarige leeftijd.

Liefdadigheid

Birgitta gaf veel om haar medemensen en vooral om kinderen. Ze was medeoprichter van Stichting HELP, een stichting die kwetsbare kinderen over de hele wereld helpt. Ze nam ook deel aan het liefdadigheidsproject van sportlegende Sven Tumba in Afrika, waar ze kinderen hielpen met geld voor scholen en schoolvervoer.

Mallorca

Al jaren woonde Birgitta dus op het Spaanse eiland Mallorca, waar ze genoot van de zon en een sportief leven. Waar ze in haar jongere jaren graag op de tennisbaan stond, was ze de laatste jaren vanwege haar leeftijd vooral geïnteresseerd in golfen. Vlakbij Birgitta's residentie ligt een golfbaan, waar ze vaak te vinden was. Naar eigen zeggen probeerde ze minimaal elke dag op de golfbaan te zijn en daar 18 holes te spelen. Aan het Zweedse blad Svensk Dam vertelde Birgitta dat ze met Pasen nog een potje heeft gegolfd met prins Daniel, die met zijn vrouw kroonprinses Victoria en hun kinderen over was op Mallorca.

Lees verder onder de post.

Glitter en glamour

Prinses Birgitta kenmerkte zich door haar glamoureuze levensstijl en bijpassende looks. Zij was niet vies van een feestje en deinsde niet terug voor excentrieke outfits, bestaande uit bijvoorbeeld minirokken, nepbont en slangenleren pumps. Op koninklijke gelegenheden ging ze graag voor sprankelende tiara's en ze wist met haar kledingkeuze vaak alle ogen op zich te vestigen.

Lees verder onder de posts.

"Het ergste wat ik heb meegemaakt"

Hoewel de Zweedse prinses een levensgenieter was, was het niet alleen maar rozengeur en maneschijn in haar leven. Aan het Zweedse Svensk Dam vertelde ze dat haar leven ook dieptepunten heeft gekend, te beginnen met vroege verlies van haar vader. Ook haar ongelukkige huwelijk en de ziekte van haar zus prinses Christina zorgden voor verdriet. Het meeste verdriet heeft Birgitta gehad door het overlijden van haar kleinzoon Lennart, het zoontje van haar zoon Hubertus en zijn vrouw Maria. Hij overleed een paar dagen na zijn geboorte. "Het ergste wat ik heb meegemaakt, naast de dood van mijn vader, was toen mijn kleinzoon Lennart stierf. Hij was nog maar drie dagen oud. Om daar te staan en je kinderen te zien lijden, dat was het ergste wat ik heb meegemaakt", aldus de prinses.

Zweden

Birgitta genoot decennia lang van haar luxeleven op Mallorca, maar was nog met regelmaat in Zweden te vinden. Deze zomer was ze nog in het land voor de 80e verjaardag van haar schoonzus, koningin Silvia. De vier zussen en hun broer waren voor eventjes weer compleet.

Lees verder onder de foto.

Gezondheid

Prinses Birgitta werd in januari 2024 87 jaar oud, een verjaardag die ze niet groots heeft gevierd. "Er is zoveel ellende in de wereld, dat wil ik niet", verklaarde ze aan het Zweedse blad Svensk Dam. Op haar verjaardag kon ze wel rekenen op een telefoontje van haar broer Carl Gustaf. "Hij feliciteerde me en vertelde me hoe mooi het in Zweden is met de sneeuw". Voor haar verjaardag wenste ze verder niets anders dan gezondheid.

Overlijden

Op 4 december 2024 maakte het Zweedse hof op sociale media bekend dat prinses Birgitta op 87-jarige leeftijd is overleden. Koning Carl Gustav verklaart daarover het volgende: "Met grote droefheid heb ik vandaag het bericht ontvangen dat mijn zus, prinses Birgitta, is overleden. Mijn zus was een kleurrijk en rechtdoor persoon die door mij en mijn familie enorm gemist zal worden. Samen met mijn hele familie condoleer ik vandaag de kinderen en kleinkinderen van prinses Birgitta." Over haar doodsoorzaak is niets bekendgemaakt.

Beeld: Jonas Borg/The Royal Court of Sweden (header), ANP, Instagram @cofrereal @salonprivemag @swedish.royal @the_royal_watcher @swedish_royal_family @kungahuset