Waarom is de 'reserve' troonopvolger vaak rebelser?

De 'reserve' troonopvolgers binnen koninklijke families hebben meestal iets rebelsere eigenschappen dan hun broers of zussen. Denk aan prins Harry, die zichzelf letterlijk de reserve noemt, of prins Laurent, die bekendstaat als de 'enfant terrible' van de Belgische koninklijke familie. Ontwikkelingspsycholoog Steven Pont legt aan Blauw Bloed uit hoe dit zit.
Blauw Bloed duikt in de levens van verschillende koninklijke reserveleden. De één zal in de schaduw moeten leven omdat hij of zij niet als eerste is geboren, zoals prinses Alexia. De ander maakt – ondanks dat zij eerstgeborene is – door wetgeving simpelweg geen kans, zoals bij prinses Caroline van Monaco het geval is.
Het gouden kind
Of het nu in gewone of koninklijke gezinnen is: er is maar één kind dat de positie van the golden child kan krijgen, volgens ontwikkelingspsycholoog Steven Pont. "Het kind waar iedereen naar kijkt: het beloftevolle kind," vertelt hij. Bij 'gewone' gezinnen is dat bijvoorbeeld een kind dat uitblinkt in een sport of heel veel talent heeft op een andere manier. Er is overigens niet in elk normaal gezin een golden child. Bij koninklijke gezinnen is er wel altijd een golden child, dat is de troonopvolger. Hij of zij wordt klaargestoomd om in de toekomst de troon te bestijgen.
Lees verder onder de foto.

Lot uit de loterij of een noodlot?
De positie van een troonopvolger is uniek en is iets waar je in de meeste situaties weinig aan kunt veranderen. Zo is dat ook het geval bij de broers en zussen van het toekomstige staatshoofd. "Het is een lot," aldus Steven. "Een lot kun je op twee manieren bekijken. Je wint er een loterij mee óf het lot treft je, dan is het een noodlot."
Lees verder onder de foto.

Drie manieren
Er zijn verschillende manieren om als broer of zus van een troonopvolger om te gaan met die situatie, legt Pont uit. Je kunt ervoor kiezen om er zo min mogelijk mee te maken te hebben en je te onttrekken aan de dynamiek of de positie accepteren en de troonopvolger steunen. Een andere manier is dat je rebels wordt. "Je gaat je verzetten en probeert om óók een belangrijke positie in het gezin te krijgen."
Lees verder onder de foto.

Gouden kooi
Ieder kind zoekt in de puberteit de grenzen op. Maar de ruimte om je eigenheid te vinden, is een stuk beperkter binnen een koningshuis. "De gouden kooi is dan wel van goud, maar hij is wel beperkter dan wanneer je vrij bent om te doen en uiteindelijk je eigen gebied te vinden. De bewegingsruimte is vaak kleiner," duidt Steven Pont. Maar de behoefte om gezien, gehoord en erkend te worden, is en blijft bij iedereen aanwezig. "Als je het idee hebt dat je onvoldoende erkenning krijgt – zeker als je de reserve bent en ook zo genoemd wordt – dan ontstaat er een dynamiek in jezelf waarin je gaat bewijzen dat je niet op alle gebieden een reserve bent."
Lees verder onder de foto's.


Familiebedrijf
Daarnaast zijn koningshuizen niet alleen families, maar ook een bedrijf. En dat kan volgens Pont veel spanning opleveren. Ook dan kun je er als reserve voor kiezen om van die positie af te zien. Zo namen prins Harry en zijn vrouw hertogin Meghan in 2021 definitief afstand van het Britse koningshuis. En ook prins Friso gaf zijn recht op de troon op door geen toestemming te vragen aan de Staten-Generaal voor zijn huwelijk met prinses Mabel. Van jongs af aan was Friso al geen voorstander van een eventueel koningschap. "Je mag Alex wel in elkaar slaan, maar niet doodslaan, want dan moet ik koning worden," zei hij in zijn jeugd volgens koning Willem-Alexander.
Lees verder onder de foto.

Verbindende factor
Toch hoeven de posities in de koninklijke gezinnen niet altijd te betekenen dat de band onderling per definitie slecht is. "Als het gezin in een positie zit waar andere gezinnen niet in zitten, dan begrijpt niemand hoe dat is behalve je broer en je zus," vertelt Pont. "Dat kan een enorme verbindende factor zijn omdat je aan een half woord genoeg hebt. Zij zijn de enigen die jou werkelijk snappen." Zo is dat ook bij de prinsessen Amalia, Alexia en Ariane. Zij steunen elkaar door dik en dun.

Beeld: ANP

Geschreven door
Jeanine van Nieuwkoop-Steenhoven