Leven aan het hof van prins Willem V

Vorstelijke traditie

Vanaf het moment dat de Trans-Atlantische slavenhandel tussen Afrika en de Amerika's aantrok, kwam er tegelijkertijd een nieuwe geschenkcultuur op gang. Jonge zwarte mannen en vrouwen werden als geschenken uitgewisseld onder de rijke witte bevolking in Europa.

Slavernij was in landen als Nederland, Frankrijk en Engeland formeel verboden. Daarom kregen de meeste mannen en vrouwen de functie van bediende aan de vorstelijke hoven en de rijke huishoudens. Sommige van hen kregen een representatieve functie aan de hoven, bedoeld om indruk te maken op eventuele gasten. Hoe het ook zij, vrij waren ze niet.

Cupido en Sideron

(Vermoedelijk) Sideron, 1766.

Ook in Nederland zijn verschillende voorbeelden bekend van zwarte kinderen die door de Verenigde Oost-Indische of West-Indische Compagnieen werden geschonken aan rijke lieden in de Republiek. Zo was ook het geval in 1766, aan het Haagse hof van stadhouder Willem V (1748-1806). 

In dat jaar werd een zevenjarige jongen door slavenhandelaren uit Guinea meegenomen. Eenmaal in Nederland werd hij geschonken aan de stadhouder, prins Willem V, en kreeg hij de naam Willem Frederik Cupido. Cupido was niet de enige zwarte jongen aan het hof. Bekend is dat er drie jaar eerder al een jongen uit Curaçao taken vervulde aan het Haagse hof, Guan Anthony Sideron.  

De jongens kregen een eigen kostuum, een gedegen opleiding en werkten zich aan het hof op latere leeftijd op tot kamerdienaar van de prins.

Het hof van stadhouder Willem V

De stadhouder nam Cupido en Sideron vaak mee als hij bezoeken aflegde. Daarnaast werden zij ingezet bij parades en ceremonies.

Waar de stadhouder ging, daar gingen Cupido en Sideron. Met name om het aanzien van het stadhouderlijk paar te vergroten. Zo gingen zij bijvoorbeeld in 1781 mee naar de Haagse hofkermis, waar schilder Hendrik Pothoven het stadhouderlijk gezelschap vastlegde. 

De functies van de jongens aan het hof van de prins hadden in de eerste decennia van hun leven in Nederland dus vooral een representatief karakter.

Toch was hun verbondenheid met de stadhouderlijke familie groot. Toen Willem V en zijn gezin in 1795 moesten vluchten voor de Fransen naar Engeland kon maar een klein deel van de hofhouding mee. Onder hen: Cupido en Sideron. 

Geboeid

Nederland kent een belangrijke geschiedenis als het gaat om slavenhandel en slavernij. Het EO-project Geboeid bestaat onder meer uit een interactieve documentaire waarin de fictieve levensverhalen van vier personen tijdens de slavernij centraal staan. Elk verhaal zet je voor verschillende keuzes. Welke zou jij gemaakt hebben? Ontdek het op geboeid.com. 

Meer weten over Cupido en Sideron? Lees: Esther Schreuder, Cupido en Sideron. Twee moren aan het hof van Oranje. 

Beeldmateriaal: Rijksmuseum, Amsterdam / Haags Historisch Museum, Den Haag