Stereotype of realiteit? Zo was de echte Marie Antoinette
Op 37-jarige leeftijd eindigde haar leven onder de guillotine: Marie Antoinette. Deze koningin van Frankrijk had een beruchte reputatie. Maar wie was ze eigenlijk echt?
Bijna geen enkele royal is zo veelbesproken als Marie Antoinette. Zelfs meer dan 200 jaar na haar dood is ze nog een inspiratie voor velen. Van films tot liedjes: niemand kan om de koningin heen.
Dochter van Maria Theresia
Marie Antoinette kwam ter wereld in 1755 in de Hofburg in Wenen. Haar moeder was Maria Theresia, de keizerin van Oostenrijk. Marie Antoinette was de jongste dochter van het gezin, waardoor haar moeder haar beschouwde als een minder belangrijk lid van de koninklijke familie. Dit was trouwens hoe Maria Theresia haar hele gezin beschouwde: haar zestien kinderen, in de volgorde van geboortejaar, moesten allemaal trouwen met belangrijke adellijke figuren om zekerheid voor Oostenrijk te verkrijgen.
Lees verder onder de foto.
Aanvankelijk zou Marie Antoinette aan een lagere adellijke uitgehuwelijkt worden dan haar zussen, maar omdat zij allemaal pokken kregen, kon dit niet meer. Twee van haar zussen overleden namelijk aan de infectieziekte en één kwam er met littekens in het gezicht vanaf, maar was daarom niet geschikt om te trouwen.
Lees verder onder de foto.
Huwelijk met de Franse koning
Uiteindelijk werd Marie Antoinette uitgehuwelijkt aan de Lodewijk XVI, de latere koning van Frankrijk. Lodewijk kon zelf niet bij het huwelijk aanwezig zijn, waardoor Ferdinand, de broer van Marie Antoinette, de plaats van de toekomstige koning moest innemen. Pas een maand na de trouwerij ontmoette de prinses haar echtgenoot voor de eerste keer, toen ze in het Kasteel van Versailles was ingetrokken. Het koninklijk paar kreeg in totaal vier kinderen: twee dochters en twee zonen.
Lees verder onder de foto.
Koningin van Frankrijk
In 1774 werd Lodewijk XVI tot koning gekroond. Marie Antoinette werd hierdoor automatisch koningin van Frankrijk. Erg populair werd ze niet onder de Franse bevolking: haar Frans was niet goed en ze gaf meer geld uit aan juwelen en paleizen dan de koninklijke familie zich kon veroorloven. Dit terwijl een groot deel van de Franse bevolking in armoede leefde.
Lees verder onder de foto.
Marie Antoinette had in haar jeugd een slechte opleiding gehad en had weinig interesse in serieuze onderwerpen. Ze vermaakte zich aan het hof graag alleen met jonge adellijken, waardoor de Franse bevolking een steeds grotere hekel aan haar kreeg. Met politieke zaken bemoeide de koningin zich weinig, behalve als haar thuisland Oostenrijk daarbij betrokken was. Meestal koos ze dan de kant van haar vaderland.
Lees verder onder de foto.
Vanwege haar reputatie als rijke, ongeleerde adellijke, wordt de uitspraak "Laat ze dan cake eten!" vaak aan Marie Antoinette gekoppeld. De uitspraak zou verwijzen naar het arme Franse volk, dat geen brood te eten had. Volgens de koningin kon het volk dan maar beter cake eten. Ondanks het bekende citaat is het toch niet met zekerheid te zeggen dat Marie Antoinette dit daadwerkelijk gezegd heeft. Omdat ze bij veel mensen ongeliefd was, kan het citaat als roddel zijn verspreid.
Franse Revolutie
De spanning onder de Franse bevolking was uiteindelijk onhoudbaar: in 1789 brak de Franse Revolutie uit. De koninklijke familie probeerde te vluchten naar de Belgische grens, maar werd halverwege de reis gevonden. Met een oorlog tegen Oostenrijk die was verloren, raakten de Fransen al helemaal hun geduld kwijt. Uiteindelijk vielen ze de koninklijke paleizen binnen en lieten het parlement vallen. De koninklijke familie werd in een middeleeuws fort in Parijs gevangen gezet.
Begin 1793 werd Lodewijk XVI door de revolutionairen ter dood veroordeeld. In oktober van hetzelfde jaar werd duidelijk dat Marie Antoinette hetzelfde stond te wachten. Voordat ze op weg ging naar de guillotine, werd haar haar afgeknipt. Vervolgens werd ze met een mestkar naar de guillotine gebracht. Onder veel belangstelling van mensen die haar tot op het laatste moment vernederden, stierf ze. Ze was slechts 37 jaar oud.
Lees verder onder de foto.
Marie Antoinette en cultuur
Marie Antoinette is de geschiedenis ingegaan als één van de meest spraakmakende royals. Tal van films zijn op haar leven gebaseerd, zo ook de film 'Marie Antoinette' uit 2006 met Kirsten Dunst in de hoofdrol. Ook is er een gelijknamige serie, die sinds 2022 door in opdracht van de BBC gemaakt wordt.
Lees verder onder de foto.
Marie Antoinette vormde ook een inspiratie voor een lied van de Britse band Queen. In het nummer 'Killer Queen' uit 1974 zingt Freddy Mercury over een vrouw, die zich gedraagt als Marie Antoinette: "'Let them eat cake,' she says, just like Marie Antoinette".
Lees verder onder de foto.
De appartementen van Marie Antoinette zijn overigens nog steeds te bewonderen in het Kasteel van Versailles.
Foto's: ANP/Instagram @jbperraudin
Lees ook over:
