Koning Willem-Alexander onderbreekt zo­mer­va­kan­tie voor speciale herdenking

Op 15 augustus 1945 gaf Japan zich over in Nederlands-Indië. Nederland was toen al een aantal maanden bevrijd, maar dat gold nog niet voor de inwoners van het koninkrijk aan de andere kant van de wereld. Japan bezette Nederlands-Indië vanaf 1942. Vandaag wordt op verschillende plekken stilgestaan bij de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog in voormalig Nederlands-Indië. "Tachtig jaar zijn niet genoeg om de oceaan aan menselijk leed te bevatten en te verwerken die hij teweegbracht", zei de koning vanavond in een toespraak.

• De rol van koningin Wilhelmina in de onafhankelijkheid van Indonesië

  Klik hier

Koning Willem-Alexander bij nationale herdenking 15 augustus 1945

De zomervakantie is nog niet helemaal ten einde, toch ging de koning vandaag weer aan het werk. Voor deze speciale herdenking onderbrak hij zijn vakantie, die hij hoogstwaarschijnlijk met zijn gezin in Griekenland heeft doorgebracht. Koning Willem-Alexander hield tijdens de ceremonie een toespraak en legde de eerste krans. In 2020 woonde de koning ook de herdenking bij, maar het was vandaag voor het eerst dat hij hier een toespraak hield.

Lees verder onder de foto.

"Samen staan we stil bij allen die werden getroffen door geweld, terreur, dwangarbeid, vernedering en honger", zo zei de koning. "Hun pijn en verdriet, hun trauma's, angsten en eenzaamheid trillen na tot op deze dag. Ze trillen na in de harten van hun kinderen en kleinkinderen. Ze blijven onderhuids voelbaar in uw families."

Koning Willem-Alexander

Het is nu aan ons om op te komen voor hen die lijden onder onmenselijke en wanhopige omstandigheden die snijden door onze ziel.

Einde oorlog, maar geen vrede

"De Japanse capitulatie van 15 augustus 1945 betekende het einde van de oorlog, maar niet het begin van de vrede. Geweld, ellende en miskenning van menselijk leed: ze waren allerminst voorbij (...). We herdenken vandaag het einde van de Tweede Wereldoorlog in het Koninkrijk der Nederlanden in de wetenschap dat 15 augustus 1945 geen omslagpunt was naar vrede, vrijheid en verzoening voor iedereen. Dat is een bitter besef."

Lees verder onder de foto.

De koning staat ook stil bij het heden. "In 1945 werden wij bevrijd na lange jaren van angst, honger, onderdrukking, vervolging en terreur. Het toegebrachte leed in de oorlogsjaren heeft littekens nagelaten die tot op de dag van vandaag branden. Allen die toen voor onze vrijheid en menselijke waardigheid streden, zijn wij diep dankbaar. Het is nu aan ons om op te komen voor hen die lijden onder onmenselijke en wanhopige omstandigheden die snijden door onze ziel."

Koning Willem-Alexander

Het toegebrachte leed in de oorlogsjaren heeft littekens nagelaten die tot op de dag van vandaag branden.

"Laten we nooit vergeten hoe gezegend we zijn"

De koning zei dat het voor onze vrede erg belangrijk is dat we onze democratische rechtsstaat respecteren en beschermen. "Gemakkelijk is het niet, dat hebben de afgelopen tachtig jaar ons geleerd. En het is er de laatste jaren zeker niet gemakkelijker op geworden. Maar we kunnen het, daarvan ben ik overtuigd. De geest overwint! Laten we nooit vergeten hoe gezegend we zijn."

Lees verder onder de foto.

De minister-president, staatssecretaris Tielen van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, en de voorzitters van de Eerste en Tweede Kamer legden ook een krans. Aan het einde van de ceremonie opende koning Willem-Alexander het defilé bij het Indisch Monument.

Beeld: ANP