Sisi: De ongelukkige keizerin
De op Netflix verschenen serie 'Die Kaiserin' vertelt het verhaal van de Oostenrijkse keizerin en Hongaarse koningin Elisabeth, gehuwd met keizer Frans Joseph I. De zesdelige serie is een kostuumdrama dat zich afspeelt aan het Oostenrijkse hof. Met veel sensatie en een echt bingewatch-waardige serie!
Actrice Devrim Lingnau vertolkt de rol van Sisi als een eigenaardige, zelfstandige vrouw. Het zoetsappige romantische Romy Schneider-verhaal is ingeruild voor een perspectief dat het leven van de keizerin in meer realistisch beeld plaatst.
Lees verder onder de trailer.
Geen sprookjeshuwelijk
Elisabeth von Wittelsbach wordt in 1837 op kerstavond geboren als de tweede dochter van hertog Maximiliaan in Beieren. Het meisje krijgt als kind de bijnaam Sisi (met één S, later werd de naam met dubbel S geschreven), waarschijnlijk naar de Griekse god ‘Isis’ (de letters worden omgedraaid). De kleine Sisi houdt van de natuur, wordt door haar ouders vrij opgevoed en heeft een idyllische, zorgeloze jeugd.
Op vijftienjarige leeftijd is Sisi zich van geen kwaad bewust als zij samen met haar moeder en zus afreist naar Bad Ischl om daar het verjaardagsfeest van haar neef, de pas gekroonde keizer Frans Jozef van Oostenrijk, bij te wonen. Het is de bedoeling dat de keizer met Sisi's oudere zus trouwt, maar wanneer Frans Jozef Sisi ziet is hij op slag verliefd en is zijn keuze gemaakt. Op 24 april 1854 geven de twee elkaar het jawoord in de St. Augustkerk in Wenen.
"Het huwelijk is een absurde institutie. Iemand wordt op haar vijftiende verkocht en maakt een gelofte die ze niet begrijpt en de aankomende dertig jaar of meer zal betreuren maar niet terug kan draaien." Dit schrijft Elisabeth jaren later, in 1891. Geen succes dus, dat huwelijk dat zo romantisch wordt afgebeeld in de films.
Heimwee
Al vroeg blijkt dat het meisje, net zestien, ongeschikt is voor haar taak als keizerin. Ze heeft geen geschikte opvoeding gehad wat betekent dat ze tijdens haar verloving een spoedcursus keizerin moet volgen. De vakken? Meerdere talen, waaronder Frans en Kroatisch, veel topografie en ze moet de Spaanse hofetiquette uit haar hoofd leren. De gehaaste opleiding heeft helaas niet het gewenste effect. Sisi probeert te voldoen aan de hoge verwachtingen maar er wordt simpelweg te veel van haar gevraagd.
Elisabeth voelt zich eenzaam, heeft heimwee, eet en slaapt slecht, moet constant hoesten en wordt al snel opstandig. Ze negeert adviezen, hekelt en wantrouwt haar eigen hofdames. Haar relatie met haar schoonfamilie, in het bijzonder die met schoonmoeder aartshertogin Sophie, blijkt een verloren zaak. "Je hebt geen idee hoe charmant Sisi is als ze huilt", aldus de aartshertogin.
Frans Jozef is altijd van Elisabeth blijven houden maar hij heeft weinig tijd voor haar. Elisabeth is daarentegen nooit echt verliefd geweest op haar ietwat saaie man en ze voelt niks voor een huiselijk leven met hem aan het hof in Wenen. Frans Jozef zoekt uiteindelijk al snel zijn heil bij meerdere maîtresses, terwijl zijn echtgenote als een ware nomade dwangmatig rondreist om zo Wenen (en hem) zoveel mogelijk te ontlopen.
Elisabeth heeft een ietwat frappante en tegenstrijdige persoonlijkheid. De keizerin is egocentrisch, hooghartig, cynisch, ijdel en extreem gevoelig. Ze draagt de liberale zaak een warm hart toe en heeft een grote hekel aan de adel.
Desondanks heeft Elisabeth er geen moeite mee om haar grillen en obsessies te betalen met haar riante keizerinnen-inkomen. Zo geeft ze een vermogen uit aan springpaarden (die regelmatig van Engeland naar Hongarije en weer terug werden vervoerd) en schaft ze overal paleizen aan, die ze vervolgens weer verkoopt omdat ze nooit lang op dezelfde plek kon blijven.
Sisi kan urenlang rijden op haar peperdure paarden, vaak in hoge snelheid en over levensgevaarlijke routes en hindernissen. Uiteindelijk raakt ze verslaafd aan de jacht.
Andere interesses van Sisi zijn iets eigenaardiger van aard, zoals haar fascinatie met zogenaamde 'freakshows'. Dit waren voorstellingen waarin mensen of dieren met een handicap of andere afwijking de hoofdrol hadden. Sisi is ook geïnteresseerd in het hiernamaals en gelooft ze dat ze met de doden kan communiceren.
Schoonheid
Keizerin Elisabeth staat gedurende haar leven bekend als een van de mooiste vrouwen van Europa. Voor Sisi is haar uiterlijk eerder een vloek en het wordt een obsessie voor haar. "Ik ben een slaaf van mijn haar", aldus Elizabeth over haar lange, weelderige haar dat ontelbare uren verzorging vereist.
Sisi houdt zich ook veel bezig met haar gewicht. Ze slaat door in haar extreme diëten (ze woog nooit meer dan 50 kilo) en gebruikt verschillende kuren. Ze sport veel en intensief en laat in haar privévertrekken in Wenen een ware sportschool inrichten waar zij iedere ochtend oefeningen doet. Daarnaast is ze geobsedeerd met rimpels en schaamt ze zich voor haar verslechterde gebit waardoor ze al vroeg stopt met lachen in het openbaar. Op latere leeftijd laat Elisabeth zich niet meer fotograferen omdat zij niet aan de buitenwereld wil laten zien dat ze veroudert.
Historici geloven dat Sisi, naast haar eetstoornis, waarschijnlijk ook last heeft gehad van ernstige persoonlijkheidsstoornissen. Ze is extreem gevoelig en vatbaar voor depressieve gedachtes. Mentale gezondheidsklachten komen ook veel voor in Sisi’s familie. De Wittelbachs staan bekend om hun eigenaardige karakter. Elisabeth voelt zich dan ook het meest op haar gemak bij haar Beierse broers en zussen.
Koningin van Hongarije
Sisi valt als een blok voor Hongarije als ze het land in 1857 voor het eerst bezoekt. Ze leert vloeiend Hongaars te spreken, heeft het liefst Hongaarse hofdames en brengt veel tijd door in het land. De Hongaarse cultuur fascineert haar en ze voelt veel sympathie voor de Hongaarse rebellerende aristocratie.
De Hongaren hunkeren naar onafhankelijkheid en de keizerin, die zich altijd afzijdig houdt van politiek, bemoeit zich actief met de Hongaarse kwestie. Sisi gebruikt haar invloed op haar man om Frans Jozef aan te zetten tot gratieverlening aan Hongaarse rebellen en spoort hem aan te zoeken naar diplomatieke oplossingen. Ze raakt bevriend met de Hongaarse Gyula Andrássy die uiteindelijk Frans Jozef zover weet te krijgen Hongarije een eigen grondwet te verlenen.
Elisabeth is zodoende medeverantwoordelijk voor het ontstaan van de dubbelmonarchie Oostenrijk-Hongarije, die in 1867 van Hongarije een soevereine staat maakt. Op 8 juni 1867 worden Frans Jozef en Elisabeth gekroond tot koning en koningin van Hongarije.
Een afstandelijke moeder
Het moederschap is voor Elisabeth een opeenvolging van teleurstelling en trauma. Zij heeft hard moeten vechten om de controle over de opvoeding van haar dochtertje in eigen handen te houden. Als zij die strijd gewonnen lijkt te hebben overlijdt het meisje op 2-jarige leeftijd. Het verlies van Sophie lokt bij Sisi een zware depressie uit waarvan de keizerin nooit volledig herstelt.
Elisabeth geeft daarna vrijwillig de opvoeding van haar andere dochter, Gisela, uit handen aan haar schoonmoeder Sophie en ook na de geboorte van de troonopvolger Rudolf kan Elisabeth haar moedergevoelens niet terugvinden. Die komen pas weer als dochter Marie-Valerie, tien jaar na Rudolf, wordt geboren. Elisabeth noemt haar jongste dochter liefkozend 'de enige' en overspoelt haar met liefde en aandacht.
Gedurende hun jeugd zien Rudolf en Gisela weinig van hun moeder en ook op latere leeftijd verbetert de relatie niet. Terwijl Sisi vrijwel nooit tijd doorbrengt met Gisela is de relatie met Rudolf complexer.
Sisi bemoeit zich actief met Rudolfs opleiding. Ze gaat tegen de wil van de keizer in en zet de heftige militaire training vol koude douches en schreeuwende docenten stop. De keizerin stelt vervolgens liberale docenten aan die modern onderwijs geven aan de gevoelige jongen. Rudolf zou zijn moeder hier eeuwig dankbaar voor zijn. Sisi en haar enige zoon lijken op elkaar. Beiden hebben last van melancholie, houden er een liberaal gedachtegoed op na en voelen zich door hun omgeving niet begrepen.
Rudolf trouwt in 1881 Stefanie, de dochter van de Belgische koning Leopold II. Hij krijgt een dochter met haar. Toch leidt Rudolph een losbandig leven en heeft een maîtresse, Mary Vetsera. De relatie van de twee wordt niet goedgekeurd. Dit wordt ook als reden aangenomen dat Rudolf en Mary in 1889 op het jachtslot Mayerling zichzelf van het leven beroven. In 2015 zijn er afscheidsbrieven teruggevonden van Mary.
De dood van haar zoon is de laatste klap voor Elisabeth. Hierna trekt ze zich volledig terug uit het publieke leven, draagt ze alleen nog maar zwarte kleding en schuwt ze menselijk gezelschap. Sisi jaagt de keizer angst aan door tegen hem te praten over zelfdoding en ook uit haar gedichten blijkt dat de keizerin na het overlijden van haar zoon hunkert naar de dood.
Die dood zou uiteindelijk op 10 september 1898 komen in de vorm van een vijl als de Italiaanse anarchist Luigi Lucheni, die bij toeval ook in dezelfde stad is, besluit haar in de haven van Genève van het leven te beroven.
Keizerin Elisabeth sterft op 60-jarige leeftijd aan boord van een schip. Nadat Frans Jozef hoort dat zijn vrouw is overleden, denkt hij dat ze zichzelf van het leven heeft beroofd. Hij is opgelucht als wordt verteld dat ze is vermoord. Sisi laat haar volledige erfenis na aan haar kleindochter aartshertogin Elisabeth, Rudolfs enige kind.
Elisabeth, die door haar tijdgenoten werd gezien als een eigenaardige vrouw, verandert na haar dood in een mythe die de inspiratie is gaan vormen voor talloze fims, series, (kinder)boeken, baletten en operettes.
