Sisi: de ongelukkige keizerin
Krijg jij maar geen genoeg van het verhaal van de Oostenrijkse Keizerin Sisi? Dan hebben we goed nieuws. Vanaf vandaag is namelijk het tweede seizoen van de Netflix-serie 'Die Kaiserin' te zien. Maar wat is het echte verhaal van Sisi?
Devrim Lingnau vertolkt de rol van Sisi als een eigenaardige, zelfstandige vrouw. Het zoetsappige romantische Romy Schneider-verhaal is ingeruild voor een perspectief dat het leven van de keizerin in een realistischer beeld plaatst, al is het nog steeds een vertekend plaatje van het echte leven van de keizerin. Lees daarom snel verder om het echte verhaal over Sisi's leven te lezen.
Lees verder onder de trailer.
Bijnaam
Elisabeth in Beieren wordt op kerstavond 1837 geboren als de tweede dochter van hertog Maximiliaan in Beieren en Ludovika van Beieren. Het meisje krijgt als kind de bijnaam Sisi. De bijnaam wordt met één s geschreven, maar vanwege de Sissi-films werd de bijnaam met dubbel s bekender. Waarschijnlijk is de bijnaam een vernoeming naar de Griekse god ‘Isis’. De kleine Sisi houdt van de natuur, wordt door haar ouders vrij opgevoed en heeft een idyllische, zorgeloze jeugd.
Lees verder onder de post.
Geen sprookjeshuwelijk
Op vijftienjarige leeftijd is Sisi zich van geen kwaad bewust als zij samen met haar moeder en zus afreist naar de Kaiservilla in Bad Ischl om daar het verjaardagsfeest van haar neef, de pas gekroonde keizer Frans Jozef van Oostenrijk, bij te wonen. Het is de bedoeling dat de keizer met Sisi's oudere zus trouwt, maar wanneer Frans Jozef Sisi ziet, is hij op slag verliefd en is zijn keuze gemaakt. Op 24 april 1854 geven de twee elkaar het jawoord in de St. Augustkerk in Wenen.
Lees verder onder de post.
"Het huwelijk is een absurde institutie. Iemand wordt op haar vijftiende verkocht en maakt een gelofte die ze niet begrijpt en de aankomende dertig jaar of meer zal betreuren, maar niet terug kan draaien." Dit schrijft Elisabeth jaren later, in 1891. Geen succes dus, dat huwelijk dat zo romantisch wordt afgebeeld in de films.
Lees verder onder de foto.
Spoedcursus tot keizerin
Al vroeg blijkt dat het meisje, net zestien, niet helemaal geschikt is voor haar taak als keizerin. Haar vrije opvoeding betekent dat ze tijdens haar verloving een spoedcursus tot keizerin moet volgen. De vakken? Meerdere talen, waaronder Frans, Hongaars en Kroatisch, veel topografie en de Spaanse hofetiquette. De gehaaste opleiding heeft helaas niet het gewenste effect. Sisi probeert te voldoen aan de hoge verwachtingen, maar er wordt simpelweg te veel van haar gevraagd.
Lees verder onder de foto.
Heimwee
Elisabeth voelt zich eenzaam, heeft heimwee, eet en slaapt slecht, moet constant hoesten en wordt al snel opstandig. Ze negeert adviezen, hekelt en wantrouwt haar eigen hofdames. Haar relatie met haar schoonfamilie, in het bijzonder die met schoonmoeder aartshertogin Sophie, blijkt een verloren zaak. "Je hebt geen idee hoe charmant Sisi is als ze huilt", aldus de aartshertogin. Je ziet haar in de post hieronder.
Lees verder onder de post.
Meerdere maîtresses
Frans Jozef is altijd van Elisabeth blijven houden, maar hij heeft weinig tijd voor haar. Elisabeth is daarentegen nooit echt verliefd geweest op haar ietwat saaie man. Ook voelt ze niks voor een keizerlijk leven met hem aan het hof in Wenen. Frans Jozef zoekt uiteindelijk al snel zijn heil bij meerdere maîtresses, terwijl zijn echtgenote als een ware nomade dwangmatig rondreist om zo Wenen zoveel mogelijk te ontlopen. Ze zou haar man zelfs hebben aangemoedigd hebben om maîtresses te hebben, zodat zij op haar gemak kon reizen. Tijdens deze reizen deed ze ook Nederland aan.
Lees verder onder de foto.
Tegenstrijdige persoonlijkheid
Elisabeth heeft een ietwat frappante en tegenstrijdige persoonlijkheid. De keizerin is egocentrisch, hooghartig, cynisch, ijdel en extreem gevoelig. Ze draagt de liberale zaak een warm hart toe en heeft een grote hekel aan de adel. Desondanks heeft Elisabeth er geen moeite mee om haar grillen en obsessies te betalen met haar riante keizerinnen-inkomen. Zo geeft ze een vermogen uit aan springpaarden (die regelmatig van Engeland naar Hongarije en weer terug werden vervoerd) en schaft overal paleizen aan, die ze vervolgens weer verkoopt omdat ze nooit lang op dezelfde plek kon blijven.
Lees verder onder de foto.
Sisi kan urenlang rijden op haar peperdure paarden, vaak in hoge snelheid en over levensgevaarlijke routes en hindernissen. Uiteindelijk raakt ze verslaafd aan de jacht.
Lees verder onder de foto.
Obsessie met haar
Keizerin Elisabeth staat gedurende haar leven bekend als een van de mooiste vrouwen van Europa. Voor Sisi is haar uiterlijk eerder een vloek en het wordt dan ook een obsessie voor haar. "Ik ben een slaaf van mijn haar", aldus Elizabeth over haar lange, weelderige haar dat ontelbare uren verzorging vereist. Het onderstaande schilderij is een geschenk voor de keizer en voor die tijd zeer uitdagend: de keizerin draagt haar ochtendkleding en heeft haar haar los.
Lees verder onder de foto.
Gefocust op uiterlijk
Sisi houdt zich ook veel bezig met haar gewicht. Ze slaat door in haar extreme diëten (ze woog nooit meer dan 50 kilo) en gebruikt verschillende kuren. Ze sport veel en intensief en laat in haar privévertrekken in de Hofburg in Wenen een ware sportschool inrichten waar zij iedere ochtend oefeningen doet. Daarnaast is ze geobsedeerd met rimpels en schaamt ze zich voor haar verslechterde gebit waardoor ze al vroeg stopt met lachen in het openbaar. Op latere leeftijd laat Elisabeth zich niet meer fotograferen omdat zij niet aan de buitenwereld wil laten zien dat ze veroudert.
Lees verder onder de post.
Mentale gezondheid
Historici geloven dat Sisi naast haar eetstoornis waarschijnlijk ook last heeft gehad van ernstige persoonlijkheidsstoornissen. Ze is extreem gevoelig en vatbaar voor depressieve gedachtes. Mentale gezondheidsklachten komen ook veel voor in Sisi’s familie. De Wittelbachs staan bekend om hun eigenaardige karakter. Elisabeth voelt zich dan ook het meest op haar gemak bij haar Beierse broers en zussen. Ook met haar neef koning Ludwig II, de sprookjeskoning, kan ze het goed vinden.
Lees verder onder de foto.
Koningin van Hongarije
Sisi valt als een blok voor Hongarije als ze het land in 1857 voor het eerst bezoekt. Ze leert vloeiend Hongaars te spreken, heeft het liefst Hongaarse hofdames en brengt veel tijd door in het land, omdat ze zich hier helemaal vrij kan voelen. De Hongaarse cultuur fascineert haar en ze voelt veel sympathie voor de Hongaarse rebellerende aristocratie.
De Hongaren hunkeren naar onafhankelijkheid en de keizerin, die zich altijd afzijdig houdt van politiek, bemoeit zich actief met de Hongaarse kwestie. Sisi gebruikt haar invloed op haar man om Frans Jozef aan te zetten tot gratieverlening aan Hongaarse rebellen en spoort hem aan te zoeken naar diplomatieke oplossingen. Ze raakt bevriend met de Hongaarse Gyula Andrássy, die uiteindelijk Frans Jozef zover weet te krijgen Hongarije een eigen grondwet te verlenen.
Lees verder onder de foto.
Een afstandelijke moeder
Het moederschap is voor Elisabeth een opeenvolging van teleurstelling en trauma. Zij heeft hard moeten vechten om de controle over de opvoeding van haar dochtertje in eigen handen te houden. Als zij die strijd gewonnen lijkt te hebben, overlijdt het meisje op tweejarige leeftijd aan een infectie tijdens een reis naar Hongarije. Het verlies van Sophie lokt bij Sisi een zware depressie uit waarvan de keizerin nooit volledig herstelt.
Lees verder onder de post.
Haar dochter Gisela en zoon Rudolf krijgen een strenge opvoeding aan het Weense hof. Die komen pas weer als dochter Marie-Valerie, tien jaar na Rudolf, wordt geboren. Gedurende hun jeugd zien Rudolf en Gisela weinig van hun moeder en ook op latere leeftijd verbetert de relatie niet. Terwijl Sisi vrijwel nooit tijd doorbrengt met Gisela is de relatie met Rudolf complexer. Ongeveer tien jaar na de geboorte van Rudolf, krijgt Elisabeth nog een dochter, Marie Valerie. Sisi noemt haar jongste dochter liefkozend 'de enige' en overspoelt haar met liefde en aandacht.
Lees verder onder de foto's.
Rudolf trouwt in 1881 met Stefanie, de dochter van de Belgische koning Leopold II. Hij krijgt een dochter met haar. Toch leidt Rudolph een losbandig leven en heeft een maîtresse, Mary Vetsera. De relatie van de twee wordt niet goedgekeurd. Dit wordt ook als reden aangenomen dat Rudolf en Mary zichzelf in 1889 op het jachtslot Mayerling van het leven beroven. In 2015 zijn er afscheidsbrieven teruggevonden van Mary.
Lees verder onder de foto.
Overlijden
De dood van haar zoon is de laatste klap voor Elisabeth. Hierna trekt ze zich volledig terug uit het publieke leven, draagt ze alleen nog maar zwarte kleding en schuwt ze menselijk gezelschap. Sisi jaagt de keizer angst aan door tegen hem te praten over zelfdoding. Ook uit haar gedichten blijkt dat de keizerin na het overlijden van haar zoon meer hunkert naar de dood. Die dood zou uiteindelijk op 10 september 1898 komen in de vorm van een vijl. De Italiaanse anarchist Luigi Lucheni besluit haar in de haven van Genève van het leven te beroven. De daad is een toeval. Eigenlijk wil Lucheni de Franse Filips van Orléans vermoorden, maar omdat die zijn bezoek aan de stad op het laatste moment heeft afgezegd, kiest hij Sisi als zijn slachtoffer.
Keizerin Elisabeth sterft op 60-jarige leeftijd aan boord van een schip, nadat ze nog een paar meter gelopen heeft. Op haar korset is slechts één druppel bloed te vinden. Frans Jozef is kapot van de dood van zijn vrouw. "Mij blijft niks gespaard", zou hij na haar dood gezegd hebben. Elisabeth, die door haar tijdgenoten werd gezien als een eigenaardige vrouw, verandert na haar dood in een mythe die de inspiratie is gaan vormen voor talloze fims, series, (kinder)boeken, baletten en operettes.
Ook interessant: zo gaat het nu met de nazaten van Sisi en Frans Jozef.
Foto's: ANP / Instagram
