Ga naar submenu Ga naar zoekveld

Het échte leven van Sisi komt op het toneel: "Ze keek meer uit naar de dood dan naar het leven"

31 januari 2025 · Leestijd 6 min

Het verhaal van keizerin Elisabeth is bij velen bekend. Maar het verhaal van de losbandige jongedame die op slag verliefd wordt op de keizer van Oostenrijk, kent ook zijn keerzijde. "Ze keek meer uit naar de dood dan naar het leven."

In maart gaat de nieuwe musical Elisabeth in première. Het verhaal is een stuk ruiger dan de films met Romy Schneider doen lijken. "Ik ga nogal die zware keizerin Elisabeth spelen," zegt Pia Douwes. Pia speelt al sinds 1992 de rol van Elisabeth en geeft daar in deze musical een nieuwe dimensie aan. De net afgestudeerde Danique Dusée speelt namelijk de rol van een jonge Elisabeth. Samen brengen zij de interessante persoonlijkheid van Elisabeth op het toneel. "Natuurlijk ken ik Sisi van de films van vroeger die ik als klein meisje keek. Maar als je heel erg in haar gaat duiken als persoon, dat is echt heel interessant."

"Zij stond stevig in haar schoenen, wist wat ze wilde, maar was aan de andere kant ook dromerig. Ze kwam in een keurslijf terecht waar ze urenlang bezig moest zijn met haar uiterlijk; de korsetten moesten zo strak mogelijk zitten," zegt Danique. "Ik heb laatst het dagboek van haar dochter gelezen en dat heeft mij een heel ander inzicht gegeven in hun huiselijke leven, dat was echt nieuw voor mij," zegt Pia, die Elisabeth door en door kent. "Ik keek ineens op een andere manier naar Elisabeth en Franz Joseph."

Hunkering naar de dood

Een bijzonder onderwerp dat aan het licht komt, is de hunkering die keizerin Elisabeth naar de dood had. "In haar slaapvertrekken mocht Elisabeth nooit haar eigen kunst uitkiezen. Die kunst werd voor haar gekozen, gekocht en daar moest ze het maar mee doen. Een keer in de zoveel tijd eiste zij een eigen kunstwerk dat zij zelf uitzocht. En al die kunstwerken waren meestal standbeelden van een man met een zeis, Hades, Hermes. Ze heeft altijd een connectie met die onderwereld gehad. De hunkering naar de dood is altijd een groot deel van haar leven geweest", aldus Milan van Waardenburg, die 'De Dood' in menselijke vorm vertolkt in de musical. "Ze keek meer uit naar de dood dan naar het leven."

Lees verder onder de afbeelding.

297477-1340968744
Een portret van keizerin Elisabeth © Royal Collection Trust.

"Hij was verliefd op Elisabeth, zijn hele leven lang"

De acteurs zijn door de musicals gedoken in het leven van niet alleen Elisabeth, maar ook hun eigen historische personages. Guido Gottenbos kruipt in de rol van keizer Franz Joseph en dat is niet de eerste keer. "Ik heb hem al veel vaker gespeeld. Het is heel erg leuk omdat dit echt een nieuwe versie wordt. Er zijn nu meer dingen uit zijn leven die mij raken of waarin ik mij zelfs misschien een beetje herken," zegt Guido. Door een gezamenlijke reis met de cast naar Wenen, waar ze onder andere Slot Schönbrunn hebben bezocht, is Guido meer te weten gekomen over Franz Joseph. Waaronder "zijn ijzeren discipline. Het was een man die op een positie is gedwongen waar hij eigenlijk niet zo geschikt voor was. Hij heeft echt geprobeerd het juiste te doen, maar ten tijde van zijn regime was het al duidelijk dat de hele boel in elkaar aan het storten was."

Lees verder onder de foto.

512071-1422967791
Franz Joseph staat links op de foto, met zijn gezicht naar de kijker. Zijn vrouw Elisabeth zit op de bank naast hem. Ze kijkt naar rechts en houdt haar zoon Rudolf op haar schoot. Haar op één na oudste dochter Gisela staat naast haar voor de bank. Ook op de bank zit aartshertogin Sophie. (c.a. 1860 © Royal Collection Trust).

De dynamiek tussen Sisi en Franz Joseph blijft interessant, Guido noemt het zelfs een machtsspel. "Franz Joseph is vanaf jonge leeftijd opgegroeid met bevelen. Hij gaf bevelen uit en was gewend dat deze opgevolgd werden. Als hij zelf een bevel kreeg, was hij ook erg geneigd om deze in te willigen en dat is wat Elisabeth op een gegeven moment doorhad." Of het echte liefde was tussen Franz Joseph en Elisabeth? “Hij was zeker verliefd op Elisabeth, zijn hele leven lang. Zij was echt zijn grote liefde." Wat Elisabeth betreft, zijn daar "zeer zeker gevoelens geweest, maar dit verdween op het moment dat de realiteit zich liet zien.”

Een keiharde tante of toch niet?

Aartshertogin Sophie kennen we uit de films en de series als een keiharde vrouw. Iets was Ann Van Den Broeck intrigeert. "Wie weet zou Sisi ook wel zo geworden zijn, want ik denk wel dat Sophie hetzelfde heeft meegemaakt. Ik vind het heel interessant om te weten hoe het komt dat deze vrouw zo is geworden. Hoe was het om als vrouw te leven in die politieke wereld waar zij wel veel te zeggen had? Zij had een bepaalde macht, wat heel bijzonder was in die tijd." De harde aartshertogin moet een zachte kant hebben gehad, al liet ze die nooit zien. "Ik denk dat Sophie, maar dat weet natuurlijk niemand behalve Sophie zelf, gewoon tactieken heeft geleerd om deurtjes te sluiten. Om emoties uit te kunnen schakelen. Het kan niet anders dan dat zij alleen op haar kamer af en toe brak en in huilen uitbarstte."

Lees verder onder de afbeelding.

Stieler_Archduchess_1832
Een portret van een jonge aartshertogin Sophie geschilderd door Joseph Karl Stieler.

Anne heeft in Vlaanderen eerder de rol van Elisabeth vertolkt en kon toen rekenen op koninklijk applaus. Tijdens een kerstmarkt zong zij het nummer 'Mijn leven is van mij' terwijl prinses Astrid in het publiek zat. "Zij zei achteraf tegen mij: 'Het was heel herkenbaar'. Dat is volgens mij in elke koninklijke familie zo. Alles wat je zegt, wat je doet, wordt door de pers vastgelegd. Ik zou niet willen ruilen."

De moordenaar van Sisi

Het loopt slecht voor Elisabeth af, uiteindelijk wordt de keizerin vermoord door een anarchist: Luigi Lucheni. Aan William Spaaij om deze slechterik op het toneel te vertolken. “Ik ben altijd iemand die vindt dat de bad guy niet per se de bad guy is. We zijn allemaal mensen, nu praat ik niet moord goed", zegt William, "maar het gaat wel over waar dingen vandaan kunnen komen. Deze man heeft een waanzinnig zware jeugd gehad. Opgegroeid met eigenlijk niemand, was wees en heel erg arm. De armoede werd alleen maar erger en hij kreeg gewoon echt wrok tegen de rijke mensen, de elite, de monarchie. Je kan je voorstellen als je daar bent dat dat iets bij je doet." Uiteindelijk steekt Luigi Lucheni Elisabeth neer met een vijl, waarna zij overlijdt. "Deze man was echt trots dat hij dit gedaan had. Hij wilde zelfs onthoofd worden nadat hij was opgepakt om te laten zien: ik heb iets gedaan. Maar hij moest de cel in. Het is wel interessant als acteur om te zoeken waar het vandaan zou kunnen komen.”

Beeld: © Royal Collection Trust

Geschreven door

Renée Prenger

Lees meer over de royals

Misschien ook wat voor jou

Blauw Bloed nieuwsbrief

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief en ontvang eens in de twee weken een persoonlijke nieuwsbrief vol royaltynieuws, tips en exclusieve content in je inbox.

E-mailadres

Lees onze privacyverklaring.

--:--