85 jaar geleden sprak koningin Wilhelmina déze historische woorden

Na de Duitse inval in Nederland in mei 1940, probeerde koningin Wilhelmina zo lang mogelijk in Nederland te blijven. Ze wilde het liefst zelf naar het front gaan om de krijgsmannen bij te staan. Tegen haar zin in, werd ze naar Londen gebracht, want terugkeren naar het bezette Nederland was niet mogelijk. Vanuit daar stond Wilhelmina onder andere via de radio haar landgenoten bij.

• Waarom vertrok koningin Wilhelmina tijdens de Tweede Wereldoorlog naar Engeland?

  Waarom vertrok koningin Wilhelmina tijdens de Tweede Wereldoorlog naar Engeland?

Moed

Vanuit de kelder van de BBC-studio in Londen werden de uitzendingen van Radio Oranje verzorgd. Via dit radioprogramma van de Nederlandse regering in ballingschap werd het Nederlandse volk op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen in de oorlog en er werden codeberichten doorgegeven voor het verzet. Koningin Wilhelmina ontdekte dat het ook een medium was om de Nederlanders te steunen en moed in te spreken. Dat deed ze voor het eerst op 28 juli 1940. "In de eerste plaats wil ik met u allen in diepe ontroering het vaderland gedenken, dat zo zwaar getroffen is de rampspoed van de oorlog", sprak de koningin vanuit Londen. Koningin Wilhelmina sprak hulde over de moed van de "weermacht die ter land, ter zee en ter lucht" vocht tegen de bezetter.

Lees verder onder de foto's.

Vertrouwen

Tegelijkertijd bereidde Wilhelmina de luisteraar voor op de strijd en de beproeving die hen stond te wachten. "Maar wél moeten wij er ons van rekenschap geven dat deze oorlog – hoe langer, hoe meer zijn ware karakter openbaart als zijnde in zijn diepste wezen voor ons een strijd tussen het goede en het kwade – een strijd tussen God en ons geweten eenerzijds en anderzijds de duistere machten die in deze wereld hoogtij vieren."

Koningin Wilhelmina

Een strijd tussen God en ons geweten eenerzijds en anderzijds de duistere machten die in deze wereld hoogtij vieren.

De koningin benadrukte ook om vol te houden in de strijd en uit te kijken naar de vrijheid. "Al heeft ook de vijand, den vaderlandse bodem bezet, Nederland zal den strijd volhouden zolang tot voor ons een vrije en gelukkige toekomst opdaagt. [...] Ik wek mijn landgenoten in het Vaderland en overal waar zij zich bevinden op om hoe donker en moeilijk de tijden ook zijn te blijven vertrouwen in de eindoverwinning van onze zaak die niet alleen sterk staat door de kracht van wapenen maar niet minder door het besef dat het gaat om onze heiligste goederen. Ik heb gezegd." Na deze historische woorden klonk het zesde couplet van het Wilhelmus.

Lees verder onder de foto.

Gedurende de Tweede Wereldoorlog bleef koningin Wilhelmina via Radio Oranje de Nederlandse bevolking toespreken. Op 2 juni 1945 werd het programma voor het laatst uitgezonden. In totaal was Wilhelmina 48 keer te horen op de zender.

Beeld: Nationaal Archief