Wie was Lodewijk Napoleon (1778-1843), de Franse koning van Holland?

In 1815 werd koning Willem I de eerste koning van van het Koninkrijk der Nederlanden. Maar in de jaren daarvoor stond er een andere koning aan de macht van het koninkrijk dat toen Holland heette. Van 1806 tot 1810 was Lodewijk Napoleon koning van Holland, maar wat weten we over deze Fransman en hoe kwam hij in Holland terecht? We zoeken het voor je uit in dit artikel.

Onder de hoede van zijn broer

Op 2 september 1778 ziet Lodewijk Napoleon het levenslicht. Hij wordt geboren op Corsica als Luigi Napoleone Bonaparte. Hij is nog maar zeven jaar oud wanneer zijn vader overlijdt. Na de dood van zijn vader wordt hij opgevoed door zijn oudere broer, Napoleon Bonaparte. In 1791 gaat hij naar het vasteland van Frankrijk en leert de Franse taal. Van oorsprong spreekt hij namelijk Italiaans.

• Het diadeem zonder diamanten: de Zweedse Napoleon Cut Steel Tiara

  Het diadeem zonder diamanten: de Zweedse Napoleon Cut Steel Tiara

Lodewijk Napoleon streeft in zijn leven een militaire carrière na. Wanneer zijn broer Napoleon zich in 1804 tot keizer kroont, wordt Lodewijk bevorderd van kolonel tot brigadegeneraal en maarschalk van Frankrijk.

Een treurig trouwverbond

In 1802 treedt hij in het huwelijk met de stiefdochter van zijn broer: Hortense de Beauharnais (1783-1837). Het huwelijk is door zijn broer geregeld, maar ook de vrouw van Napoleon, Joséphine de Beauharnais, speelde hierbij een grote rol. In het gearrangeerde huwelijk is Lodewijk niet gelukkig. Over zijn bruiloft schrijft hij: "Nooit was een trouwplechtigheid treuriger, nimmer voelden twee echtgenoten levendiger de gewaarwording van alle ijselijkheden van een gedwongen en kwalijk geplaatst trouwverbond."

Lees verder onder de afbeelding.

Het ongelukkige stel krijgt desondanks drie zonen: Napoleon Karel (1802-1807), Napoleon Lodewijk II (1804-1831) en Karel Lodewijk Napoleon III (1808-1873). In 1810 gaan Lodewijk en Hortense uit elkaar.

Koning van Holland

In 1806 besluit de broer van Lodewijk, Napoleon, een eind te maken aan de Bataafse Republiek die op dat moment een groot deel van het huidige Nederland omvatte. Hij richt het Koninkrijk Holland op met aan het hoofd zijn jongere broer Lodewijk. Stadhouder Willem V was immers op dat moment net overleden en zijn zoon had afstand gedaan van zijn rechten op het land. Hierdoor had Lodewijk vrij spel om iemand anders op de troon te zetten. De keuze voor zijn broer is strategisch, want hierdoor houdt hij de invloed op het gebied.

Op 5 juni 1806 wordt Lodewijk koning van Holland. Tegen zijn zin in, want hij zit zelf helemaal niet te wachten op deze rol. Maar tegen zijn broer kan hij niet op. Op dit moment zou hij de vermeende uitspraak: "Iek ben Konijn van Olland" hebben gedaan. Al zijn historici het er niet over eens of dit echt is gebeurd of niet.

Lees verder onder de afbeelding.

Inburgering

Ondanks dat Lodewijk met tegenzin koning is, doet hij in Holland wel goede dingen. Hij maakt onderwijs verplicht en toegankelijk voor iedereen, hij voert een Burgerlijk Wetboek en Lijfstraffelijk Wetboek in en zet het Koninklijk Museum op, nu bekend als het Rijksmuseum. Ook is Lodewijk erg geïnteresseerd in de cultuur in Holland en leert hij de taal en reist door het land om het volk te leren kennen. Hij toont tijdens zijn jaren op de troon zijn medemenselijkheid vaak aan het volk tijdens rampen, zoals de watersnoodramp in de Betuwe.

Einde Koninkrijk Holland

Dit zorgt voor onvrede bij zijn grote broer Napoleon Bonaparte, die het maar niets vindt dat Lodewijk zo opgaat in de Hollandse cultuur. Op 9 juli 1810 is het dan ook uit met de pret. Middels het Decreet van Rambouillet wordt het Koninkrijk Holland ingelijfd bij zijn keizerrijk. Voor dat moment doet Lodewijk afstand van de troon. Op 2 juli 1810 vertrekt Lodewijk uit Holland.

In 1813 worden Napoleons troepen uit Holland verdreven en wordt het opnieuw een koninkrijk, dit keer onder de naam: het Koninkrijk der Nederlanden. Aan het roer staat koning Willem I, de zoon van stadhouder Willem V.