Marie Valerie van Oostenrijk (1868-1924): het lie­ve­lings­kind van keizerin Elisabeth

Marie Valerie was zoals gezegd, het vierde en laatste kind van het keizerlijke paar. Hun eerste kindje Sophie was al op jonge leeftijd overleden aan tyfus, waarna Elisabeth in zo'n enorm dal terechtkwam dat ze haar andere twee kinderen, Gisela en Rudolf, niet meer zelf wilde opvoeden. Schoonmoeder aartshertogin Sophie vond dat helemaal niet erg, net als keizer Franz Joseph. Hij wilde immers dat de zachte Rudolf hard werd gemaakt op de militaire school. Met de opvoeding van Gisela en Rudolf bemoeide Elisabeth zich nauwelijks meer. Ze gaf hen weinig moederlijke liefde.

Het 'Hongaarse kind'

Een groot contrast met de opvoeding van Marie Valerie. Toen Elisabeth in verwachting bleek van haar vierde kindje, was ze verheugd. Het zou het eerste Hongaarse koningskind zijn. Het kind werd dan ook snel gezien als een geschenk voor Elisabeths geliefde Hongarije. Ze hoopte dat het een jongen zou zijn die later koning van het land kon worden en dat haar andere zoon Rudolf dan keizer van Oostenrijk was. Maar het werd een meisje, tot grote opluchting van het Weense hof. Zij waren bang dat een toekomstige koning de dubbelmonarchie zou verdelen.

Lees verder onder de afbeelding.

Met deze achtergrond was het dan ook geen grote verrassing dat Marie Valerie haar jeugd grotendeels in Hongarije doorbracht. In Oostenrijk noemden ze haar zelfs het 'Hongaarse kind'. Ondanks haar moeders voorliefde voor het land waar ze was geboren, bleef Marie Valerie Duits spreken naast de andere klassieke talen Frans, Engels en Italiaans. Ze voelde zich ten opzichte van haar broer en zus vaak schuldig. Hun moeder had immers alleen maar oog voor haar.

Huwelijk en kinderen

Wat betreft huwelijkskandidaten had Marie Valerie het voor het kiezen. Meerdere prinsen probeerden haar het hof te maken, maar zonder succes. De jongste dochter van de keizer en keizerin werd uiteindelijk verliefd op aartshertog Franz Salvator van Oostenrijk. De twee verloofden zich in 1888 en in 1890 stapten ze met elkaar in het huwelijksbootje in Ischl. Ze vestigden zich een aantal jaren na de bruiloft (1897) in Schloss Wallsee aan de Donau. Zij kochten het kasteel van hertog Alfred van Saksen-Coburg en Gotha en lieten het pand hierna renoveren. Het kasteel is nog steeds familiebezit.

Lees verder onder de afbeelding.

Het huwelijk was de eerste jaren gelukkig, maar niet voor lang. Al snel hield Franz Salvator er buitenechtelijke relaties op na. Desondanks kreeg het paar tien kinderen. Keizerin Elisabeth was dan wel een moederfiguur voor Marie Valerie, ze was allerminst een warme en lieve grootmoeder. Ze had een afstandelijke relatie met haar kleinkinderen, die haar er alleen maar aan deden herinneren dat ze ouder werd en haar jeugd voorbij was. Sisi kwam wel op bezoek bij het gezin van haar jongste dochter en nam dan ook vaak geschenken mee. Maar na een paar uur vertrok ze dan weer.

Lees verder onder de afbeelding.

Na de Eerste Wereldoorlog in 1918, werd de dubbelmonarchie in Oostenrijk-Hongarije ontbonden. Marie Valerie en Franz Salvator tekenden een afstandsverklaring, hierdoor behielden ze hun vermogen in Oostenrijk. In 1924 werd er bij haar een lymfoon geconstateerd, waaraan ze in datzelfde jaar nog overleed. Haar man bleef achter met de kinderen en hertrouwde tien jaar later met de jonge barones Melanie von Risenfels.

• Blauw Bloed geeft in augustus (nog) een lezing over het leven van Sisi! Zo kun je erbij zijn

  Klik hier

Beeld: Royal Collection Trust