Mary Stuart II: de vrouw van koning-stadhouder Willem III
Mary Stuart II (1662-1689) is een van de bekende Mary Stuarts uit de geschiedenis. Deze Mary (Maria in het Nederlands) trouwde met stadhouder Willem III van Nederland, maar werd uiteindelijk koningin van Engeland. In dit artikel lees je haar verhaal.
Op 30 april 1662 wordt Mary Stuart II geboren als dochter van koning James II (Jacobus in het Nederlands) van Engeland en zijn eerste vrouw Anna Hyde. James bekeerde zich tot de Rooms-Katholieke kerk, maar Mary werd samen met haar zus Anne protestants opgevoed. Dat zou later goed van pas komen.
Lees verder onder de foto.
Huwelijk met koning-stadhouder Willem III
Op 4 november 1677 trouwt Mary Stuart II op vijftien jarige leeftijd met haar neef Willem III, hij is dan 27 jaar oud. Willem is de zoon van Mary's tante: Mary Henriëtte Stuart. Doordat de vader van Willem, Willem II, sterft als Willem III nog maar een paar dagen oud is, wordt hij voornamelijk opgevoed door zijn moeder Mary Henriëtte Stuart (1631-1660) en grootmoeder Amalia van Solms (1602-1675). Willem wordt na het overlijden van zijn vader niet automatisch stadhouder. Na de dood van Willem II breekt het zogeheten Eerste Stadhouderloze Tijdperk aan. Dit duurt tot 1672, wanneer de Republiek van verschillende kanten wordt aangevallen. Het volk roept om een Oranje en prins Willem wordt alsnog benoemd tot stadhouder van Holland, Zeeland, Utrecht, Gelderland en Overijssel.
Lees verder onder de foto.
Mary verlaat na haar bruiloft in 1677 Engeland om met haar echtgenoot in de Noordelijke Nederlanden te wonen. Maar de liefde tussen de twee gaat met horten en stoten. Tot groot verdriet lopen drie zwangerschappen uit op een miskraam en wordt een kindje doodgeboren. Haar man Willem III is niet altijd even vriendelijk naar haar, en gaat zelfs vreemd met een van Mary's hofdames: Elizabeth Hamilton. Wel geeft hij Mary Stuart een prachtig diadeem cadeau dat anno 2024 nog steeds wordt gedragen in Nederland.
'Glorious Revolution'
In de jongere jaren van Mary Stuart II zit haar oom koning Charles II op de Britse troon. Maar aangezien hij met zijn vrouw niet voor troonopvolgers kan zorgen, volgt zijn broer James II, Mary's vader, hem bij zijn overlijden in 1685 op. Tot grote onvrede in het land, want James is katholiek en niet protestants. In Engeland worden vanaf dat moment plannen gesmeden om ervoor te zorgen dat er iemand anders aan de macht komt. Hierdoor komt Mary weer in beeld, die protestants is. Als James II in 1688 een zoon krijgt met zijn tweede vrouw Mary: James Francis Edward Stuart, wordt in Engelse protestantse kringen de noodzaak voor een ander staatshoofd steeds meer gevoeld. Want het pasgeboren prinsje James krijgt een katholieke opvoeding, waardoor de protestanten bang zijn dat ze hun recht op een vrije uitoefening van hun godsdienst kwijt zullen raken.
Lees verder onder de foto.
Koning en koningin van Engeland
Om ervoor te zorgen dat Engeland niet opnieuw in zee zou gaan met het katholieke Frankrijk, gaat stadhouder Willem III in 1688 over tot actie. Met een leger zet hij, op verzoek van het Engelse Parlement, zijn schoonvader koning James II af. Op 11 april 1689 worden Willem III en Mary Stuart II gekroond tot koning en koningin van Engeland en Schotland. Wanneer Willem weg is, neemt Mary de regering op zich. Mary sterft aan de pokken in Kensington Palace in december 1694, ze is dan 32 jaar oud. Willem sterft in 1702 na een val van zijn paard. Hij wordt opgevolgd door de zus van Mary, Anne. Maar geen van Anne's kinderen haalt de volwassen leeftijd. In de Act of Settlement uit 1701 is bepaald dat Sophia van de Palts en haar nakomelingen na het overlijden van Anne op de Britse troon zullen komen. Omdat Sophia twee maanden voor Anne sterft, gaat de troon na het overlijden van Anne in 1714 naar Sophia's zoon George. Hij wordt koning George I.
Foto's: ANP
