Ga naar submenu Ga naar zoekveld

Willem van Oranje: het verhaal van de Vader des Vaderlands

31 januari 2024 · Leestijd 5 min

In het Verhaal van Nederland Oranje Nassau volgen we de familie Oranje-Nassau van het prille begin tot aan het heden. In de eerste aflevering staat de Vader des Vaderlands centraal: Willem van Oranje. Dit is het verhaal van de stadhouder van Nederland die het Nederlandse koningshuis op de kaart zette.

Op 24 april 1533 wordt Willem van Nassau geboren in Dillenburg-Nassau, een plaatsje in het Duitse Rijk. Hij is de oudste zoon van Graaf Willem van Nassau en Juliana van Stolberg. Wanneer zijn kinderloze neef René van Chalon sterft in 1544 wordt Willem de erfgenaam van het Prinsdom Orange, in Frankrijk. Maar om die titel te erven moet hij verder verder katholiek worden opgevoed. En je raadt het al: de achternaam van Oranje-Nassau komt bij dit Prinsdom vandaan.

Lees verder onder de foto.

Antonio_Moro_-_Willem_I_van_Nassau
Willem van Oranje in 1554, geschilderd door Anthonie Mor.

Eerste huwelijk met Anna van Egmond

Door zijn huwelijk met Anna van Egmond, gravin van Buren, in 1551 komen er belangrijke bezittingen in Holland en Zeeland in het bezit van de familie Oranje-Nassau. Uit het huwelijk met Anna van Egmond worden drie kinderen geboren, waarvan er een op jonge leeftijd overlijdt. Filips-Willem (1554), de oudste zoon en dochter Maria (1556) overleven. Het huwelijk tussen de twee is goed, zo blijkt uit brieven die de twee aan elkaar schrijven. Willem heeft zelfs een koosnaampje voor Anna: Tanneke. Maar in 1558 gebeurt er iets vreselijks, want Anna van Egmond sterft op 25-jarige leeftijd.

Lees verder onder de foto.

Anna_von_Egmond
Anna van Egmond, schilder onbekend ©Stichting Historische Verzamelingen van het Huis van Oranje-Nassau.

In 1559 wordt Willem door de Spaanse koning Filips II benoemd tot stadhouder van Holland, Zeeland en Utrecht. Maar waar zijn band met de Spaanse koning eerst hecht was, verslechtert deze al snel. Zo is Willem het er niet mee eens dat protestanten door de Spaanse koning worden vervolgd.

Tweede huwelijk met Anna van Saksen

Amper drie jaar nadat zijn geliefde Anna van Egmond overleed, trouwt Willem in 1561 opnieuw. Dit keer met Anna van Saksen uit Dresden. Een dochter van een Duitse keurvorst met veel eigendommen. Het huwelijk met Anna van Saksen is dan ook een politieke zet voor Willem van Oranje. Omdat Anna protestants is, komt de relatie tussen Willem en koning Filips II verder onder druk te staan.

Lees verder onder de foto.

Annasaxony1544
Anna van Saksen, getekend door Abraham de Bruyn, in eigendom van het Rijksmuseum.

Wanneer in 1566 de beeldenstorm uitbreekt in Vlaanderen en Nederland, vlucht Willem van Oranje terug naar Dillenburg. Het huwelijk met Anna van Saksen is minder succesvol voor Willem. Zo zou Anna opstandig zijn en veel drinken. Wel krijgen ze samen vijf kinderen, waarvan de bekendste Maurits (1567) is. Willem wisselt dat jaar van het katholieke geloof naar het protestante geloof en Maurits wordt dan ook protestants gedoopt in Dillenburg.

Ondertussen gebeurt er iets geks, want om de druk op te voeren ontvoeren de Spanjaarden in 1568 de oudste zoon van Willem van Oranje: Filips Willem. Hij wordt op veertienjarige leeftijd meegenomen naar Spanje en weet op dat moment niet dat hij zijn vader nooit meer gaat terugzien. Hij wordt pas dertig jaar later vrijgelaten.

Lees verder onder de foto.

Willem van Oranje, c.1579.
Willem van Oranje, c.1579.

Opstand tegen Spanje

In de Nederlanden wordt Willem gezien als de leider van de opstand. Al zijn bezittingen in de Nederlanden worden dan ook in bezit genomen door de Hertog van Alva en hij wordt tot dood veroordeeld. Zijn bezittingen en reputatie zou Willem alleen terugkrijgen wanneer de opstand tegen Spanje zou slagen. In 1572 leidt Willem van Oranje dan ook de oorlog tegen Spanje, met wisselend succes. Zijn broers komen bij de veldslagen op het leven. Wanneer Anna vlucht naar Keulen en een verhouding begint met Jan Rubens, beëindigt Willem in 1571 hun relatie.

In 1574 wordt de strijd Willem van Oranje te veel. Willem wordt erg ziek terwijl Leiden wordt belegerd. Op zijn ziektebed geeft Willem van Oranje opdracht om het land te laten onder lopen zodat het Spaanse leger zou vluchten. Dit gebeurt op 3 oktober 1574, en wordt gevierd met hutspot en zure haring. Tot op de dag van vandaag wordt dit Leidens Ontzet gevierd.

Derde huwelijk met Charlotte van Bourbon

In 1575 trouwt Willem van Oranje opnieuw, dit keer met Charlotte van Bourbon, die door haar banden met het Franse koningshuis een interessante huwelijkspartner is. Het huwelijk is eigenlijk best gelukkig en er worden zes dochters geboren. Charlotte overlijdt in 1582 op 36-jarige leeftijd.

Lees verder onder de foto.

Charlottebourbon
Charlotte van Bourbon ©Daniel van den Queborn.

Vierde huwelijk met Louise de Coligny

Amper een jaar na het overlijden van Charlotte van Bourbon trouwt Willem van Oranje nog een keer. In 1983 geven hij en de Franse gravin Louise de Coligny elkaar het jawoord. Zij is de dochter van de in 1572 vermoorde leider van de Hugenoten, de Franse protestanten. Door haar Franse achtergrond wordt Willem van Oranje nog minder populair. Kort na het huwelijk wordt zoon Frederik Hendrik in 1584 geboren.

Ondertussen gaat de klopjacht van koning Filip II onverminderd door en op 10 juli 1584 wordt Willem van Oranje vermoord in Delft door Balthasar Gerards.

Lees verder onder de foto.

Kogelgaten die ontstonden bij de moord op Willem van Oranje in Delft.
Kogelgaten die ontstonden bij de moord op Willem van Oranje.

Hoewel Willem van Oranje het ontstaan van de Republiek niet meer meemaakt, speelt hij een grote rol in de Nederlandse geschiedenis. Dit levert hem (postuum) de titel Vader des Vaderlands op.

Ook interessant om te lezen: stamt ons koningshuis af van Willem van Oranje?

Foto's: ANP / Publiek Domein

Lees meer over de royals

Misschien ook wat voor jou

Blauw Bloed nieuwsbrief

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief en ontvang eens in de twee weken een persoonlijke nieuwsbrief vol royaltynieuws, tips en exclusieve content in je inbox.

E-mailadres

Lees onze privacyverklaring.

--:--