Ga naar submenu Ga naar zoekveld

Anna Boleyn: de tweede vrouw van de beruchte koning Hendrik VIII

13 april 2024 · Leestijd 5 min

Anna Boleyn spreekt tot de verbeelding van veel mensen. Tijdens haar leven was dit niet anders. Anna is voor haar tijd een opvallend ontwikkelde vrouw en Hendrik VIII raakt geïntrigeerd door haar eigenzinnigheid en intellect. Hendrik valt als een blok voor haar en breekt zelfs met de katholieke kerk om met haar te trouwen. Maar de bewondering van Hendrik voor Anna verandert snel in afgunst. Lees hier meer over het leven van Anna Boleyn, de tweede vrouw van koning Hendrik VIII.

Anna wordt geboren in 1501 als dochter van Thomas Boleyn, de graaf van Wiltshire, en Elizabeth Howard, de tweede hertogin van Norfolk. Bij historici is er tot op heden nog veel onduidelijkheid over haar exacte geboortedatum, zo wordt ook het jaar 1507 aangeschreven als haar geboortejaar. De vader van Anna, Thomas Boleyn, is een invloedrijke diplomaat die werkt voor koning Hendrik VIII. Thomas is goed in wat hij doet en heeft grote plannen voor zijn dochters en zoon. Zo bereidt hij Anna voor op een toekomst met een invloedrijke positie. Als humanist maakt hij geen verschil tussen de opvoeding van zijn dochters en zijn zoon.

Lees verder onder de foto's.

Anna Boleyn
Een portret van Anna Boleyn.
ThomasBoleyn
De vader van Anne, Thomas Boleyn. Geschilderd door Hans Holbein de Jonge.
Elizabeth Howard
Elizabeth Howard, de moeder van Anna Boleyn. Geschilderd door Antoon van Dyck.

Een rolmodel voor Anna

Wanneer Thomas de Habsburgse Nederlanden bezoekt in 1512 - Anna is dan 12 jaar - slaagt hij erin om Anna als hofdame onder te brengen bij landvoogdes Margaretha van Oostenrijk. Margaretha, die op haar 32e al weduwe is, wordt snel een rolmodel voor Anna. Anna kijkt op tegen Margaretha, die bedreven is in politieke zaken. Anna krijgt in deze periode in Mechelen les in Frans, paardrijden, dansen en gevat converseren.

Lees verder onder de foto.

Margaretha_van_Oostenrijk
Margaretha van Oostenrijk, landvoogdes van de Habsburgse Nederlanden. Geschilderd door Bernard van Oley.

Het Franse hof

Na deze periode in Mechelen vertrekt Anna naar Frankrijk om als hofdame te dienen in het gevolg van Mary Tudor, de zus van de Engelse vorst Hendrik VII. Mary Tudor is op haar 19e getrouwd met de Franse koning Lodewijk XII, maar hij overlijdt al snel. Mary keert daarop terug naar Engeland, maar Anna blijft aan het Franse hof. Hier wordt ze hofdame van koningin Claude, de dochter van koning Lodewijk XII.

Lees verder onder de foto.

Lodewijk XII en Mary Tudor
Voorbereidende schetsen van Lodewijk XII en Mary Tudor.

Anna gaat naar het hof van Catharina van Aragon

De periode aan het Franse hof is vormend voor Anna. Het hof van koningin Claude zit vol met intellectuelen en kunstenaars. Anders dan aan het Engelse hof gaan mannen en vrouwen gelijkwaardiger met elkaar om. Wanneer Anna weer vertrekt naar het Engelse hof om met haar achterneef te trouwen, komt ze in een heel andere situatie terecht. Het huwelijk met haar aangetrouwde neef Lord Henry Percy gaat om onbekende redenen niet door, waardoor ze in 1522 toetreedt tot de hofhouding van koningin Catharina van Aragon, de eerste vrouw van koning Hendrik VIII.

Lees verder onder de foto.

Catharina-van-aragon
Catharina van Aragon, uit de collectie Lambeth Palace.

Hendrik krijgt Anna in het vizier

Het huwelijk tussen Catharina en Hendrik verloopt op dat moment niet soepel. Na meerdere miskramen en doodgeboortes is Catharina nog steeds niet bevallen van een zoon. Hendrik, die geobsedeerd is met het krijgen van een mannelijke troonopvolger, kan dit niet accepteren. Wanneer Anna toetreedt als hofdame van Catharina, krijgt Hendrik haar al snel in het vizier. Door haar Franse kledingstijl, wereldse blik en charme valt de koning als een blok voor haar. Hendrik, die in die tijd meerdere maîtresses heeft, probeert Anna het hof te maken. Maar Anna weigert het verzoek om één van zijn maîtresses te worden. Hendrik, die geïntrigeerd is door Anna, besluit dat hij met haar gaat trouwen. Niet onbelangrijk in deze keuze is zijn hoop op een mannelijke troonopvolger.

Lees verder onder de foto.

koning-hendrik
Koning Hendrik, op het doek gezet door schilder Hans Holbein de Jonge. In de collectie van National Portrait Gallery, Londen.

Een impactvolle keuze van Hendrik

Hendrik mag van de katholieke kerk niet scheiden van zijn vrouw Catharina. Maar Hendrik is vastberaden om te trouwen met Anna, waardoor ze uiteindelijk in het geheim trouwen op 25 januari 1533, maanden voordat de officiële scheiding met Catharina plaatsvindt. Er is haast bij: Anna is inmiddels al een paar maanden zwanger. Om met Anna te kunnen trouwen, neemt Hendrik de ingrijpende beslissing om te breken met de Katholieke Kerk - zo ontstaat de Church of England, de Anglicaanse kerk die we nu nog steeds kennen.

Lees verder onder de foto's.

Anne en Hendrik
Een schilderij van Anna en Hendrik, geschilderd in 1865 door David Wilkie Wynfield.
Henry-VIII
Koning Hendrik VIII en Jane Seymour waren verre familie van elkaar.

Anna's positie verzwakt

Anna krijgt al snel een dochter: Elizabeth. Hierdoor verzwakt haar positie enorm, Hendrik is namelijk niet tevreden met nog een dochter. Wanneer Anna een paar weken later weer zwanger raakt, is Hendrik hoopvol. Helaas eindigt deze zwangerschap in een miskraam. Het paar heeft in die tijd enorme ruzies. Anna is het niet eens met de maîtresses die de koning aanhoudt. Ook wil Anna niet passief in haar vertrekken zitten borduren, maar samen met Hendrik een nieuw Engeland vormgeven. Hendrik heeft andere ideeën over hun huwelijk. Als echtgenote hoort Anna hem te gehoorzamen.

Lees verder onder de foto.

Elizabeth I
Koningin Elizabeth I, geschilderd door Lucas de Heere. Elizabeth, de enige dochter van Anne en Hendrik, zal later koningin van Engeland en Ierland worden.

Hendrik wordt argwanend

Wanneer Hendrik een hersenkneuzing oploopt door een val van zijn paard, wordt hij nooit meer helemaal de oude. Hij wordt argwanend en beschuldigt zijn vrouw van overspel met haar broer en vier andere mannen die allemaal ter dood worden veroordeeld. Anna, die geen eerlijke kans krijgt om zich te verdedigen en niet op kan tegen Hendrik, loopt ook gevaar. Op 2 mei 1536 wordt ze gearresteerd en opgesloten in de Tower of London. Een paar weken later wordt ze publiekelijk geëxecuteerd. Nog geen maand later trouwt Hendrik met Jane Seymour.

Jane Seymour
Jane Seymour, geschilderd door Hans Holbein de Jonge.

Bronnen: National Portrait Gallery, London/National Trust Images/Royal Borough of Windsor and Maidenhead, Civic Collection/Parliamentary Art Collection/Rotherham Heritage Services/Historisch Nieuwsblad

Geschreven door

Lydia Reitsma

Lees meer over de royals

Misschien ook wat voor jou

Blauw Bloed nieuwsbrief

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief en ontvang eens in de twee weken een persoonlijke nieuwsbrief vol royaltynieuws, tips en exclusieve content in je inbox.

E-mailadres

Lees onze privacyverklaring.

--:--