Van smoorverliefd naar opgesloten: het verhaal van Anna van Saksen

Op 23 december 1544 wordt Anna van Saksen geboren in Dresden, als dochter van de Saksische hertog en later keurvorst Maurits van Saksen en Agnes van Hessen. Al op jonge leeftijd overlijden haar beide ouders in een korte periode na elkaar. Daarom gaat Anna wonen aan het hof van haar oom August in Dresden. Omdat allebei haar ouders en jongere broertje zijn overleden, blijft Anna achter als rijkste erfdochter van het Duitse keizerrijk.

Strategisch huwelijk

Op ongeveer twaalfjarige leeftijd wordt door een zoon van de Zweedse koning Gustaaf Wasa om de hand van Anna gevraagd. De huwelijksonderhandelingen lopen echter stuk dus ziet Willem van Oranje zijn kans schoon. De 'Vader des Vaderlands' is in 1558 weduwnaar van Anna van Egmond geworden en ziet veel potentie in Anna van Saksen als nieuwe en vermogende huwelijkskandidaat. Anna wordt op slag verliefd op Willem die elf jaar ouder is. Willem ziet het zelf vooral als een slimme en politieke zet om met haar te trouwen.

Lees verder onder de tekening.

Groot feest

Ruim anderhalf jaar lang wordt er over het mogelijke huwelijk onderhandeld. Willem van Oranje leeft namelijk als katholiek hoveling wat een groot bezwaar is voor de familie van de lutherse Anna. Maar uiteindelijk gaan ze toch overstag. Met een flinke bruidsschat op zak komt er op 24 augustus 1561 voor Willem en Anna een grote bruiloft in Leipzig. Anna is op dat moment 16 jaar.

Gespannen huwelijk

Het huwelijk tussen Willem en Anna kent – ondanks het grote bruiloftsfeest – veel verdriet en is uiteindelijk slecht te noemen. In een periode van zeven jaar worden vijf kinderen geboren, maar twee overlijden nog vóór hun eerste levensjaar. Het vierde kind Maurits zal later zijn vader opvolgen als stadhouder. Vanwege de komst van de hertog van Alva in de Nederlanden, vlucht de familie naar Dillenburg, Duitsland. Daar loopt de spanning verder op. Volgens historici kan Anna niet met haar schoonfamilie overweg, en andersom.

Lees verder onder de afbeelding.

Affaire

De trotse en onafhankelijke Anna heeft veel moeite om op het sobere Duitse kasteel te leven. Ze neemt het heft in eigen handen en vertrekt na een paar jaar huwelijk naar Keulen. In dezelfde periode wordt ze verliefd op haar Antwerpse raadsman Jan Rubens. Uit die affaire wordt in 1571 dochter Christine geboren. De hofhouding van Willem krijgt lucht van de buitenechtelijke relatie en zij worden allebei gevangen gezet. Haar kinderen worden bij haar weggehouden.

Opsluiting en overlijden

Op de escapade van Anna en haar minnaar staat in die tijd de doodstraf. Terwijl ze wacht op haar veroordeling, verslechtert haar mentale welzijn. Zo drinkt ze te veel en maakt ze ruzie met haar bedienden. Door haar omgeving wordt ze 'krankzinnig' genoemd. Er wordt uiteindelijk ingestemd met een scheiding op verzoek van Willem van Oranje. Hij trouwt in 1575 met zijn nieuwe vrouw: Charlotte de Bourbon.

Lees verder onder de tekening.

Anna komt er 'slechts' van af met huisarrest in een Duits slot. Daar wordt haar gezondheid niet beter van. In het geheim wordt Anna verplaatst naar Dresden waar ze nog meer aftakelt. De voormalige vrouw van stadhouder Willem van Oranje wordt opgesloten in een kasteel met dichtgemetselde ramen. Haar eten ontvangt ze via een luikje. Van de beloftevolle toekomst die ze voor ogen had, is niets meer over. In 1577 sterft Anna op 32-jarige leeftijd. Het is niet officieel vastgesteld, maar de kans is groot dat haar overlijden is veroorzaakt door uitputting en verwaarlozing.

Beeld: Koninklijke Verzamelingen / Rijksmuseum