Koninklijke kerk: dit is de geschiedenis van de Oranjes en De Nieuwe Kerk
Al zes eeuwen lang staat het gebedshuis in het centrum van Amsterdam: De Nieuwe Kerk. Het gebouw kent een lange geschiedenis, óók met de Oranjes. Zeven Nederlandse staatshoofden zijn op deze plek ingehuldigd maar ook vandaag de dag blijft de kerk aan de koninklijke familie verbonden.
In het centrum van Amsterdam staat De Nieuwe Kerk, met daarnaast het Koninklijk Paleis op de Dam. Het is een bekend gebouw voor de Nederlandse koninklijke familie, want officiële koninklijke ceremonies vinden hier plaats. Adjunct-directeur Paul Mosterd neemt ons mee in de geschiedenis van dit gebedshuis.
Dé plek voor inhuldigingen
De band tussen de Oranjes en De Nieuwe Kerk begint bij de oprichting van het Koninkrijk der Nederlanden. In 1814 wordt koning Willem I, toen nog als soeverein vorst ingehuldigd in Amsterdam. Om praktische redenen is er gekozen voor De Nieuwe Kerk als locatie. "Dat gebeurde hier omdat dit de grootste ruimte van de stad was. Zelfs groter dan de Burgerzaal in het paleis", vertelt Paul Mosterd. Ook de volgende staatshoofden worden officieel ingehuldigd op deze plek: koning Willem II (1840), koning Willem III (1849), koningin Wilhelmina (1898), koningin Juliana (1948), koningin Beatrix (1980) en koning Willem-Alexander (2013). "Dan komt de hele stoet uit het Koninklijk Paleis hier de kerk binnen en vindt er voor het grote koorhek de inhuldigingsscène plaats." Daar legt het nieuwe staatshoofd de eed op de Nederlandse Grondwet af.
Dit vind je misschien ook interessant om te lezen: dit is het verschil tussen een inhuldiging en een kroning.
Lees verder onder de foto's.
Drie ingangen
In De Nieuwe Kerk worden niet alleen Nederlandse vorsten ingehuldigd, er vinden ook huwelijksinzegeningen plaats. Op 2 februari 2002 geven toenmalig prins Willem-Alexander en Máxima Zorreguieta elkaar het jawoord. Het bruidspaar heeft in de kerk een andere ingang dan een staatshoofd tijdens diens inhuldiging. "Er is een hele grote, officiële ingang met grote plechtige deuren die is gebruikt tijdens het huwelijk", legt Mosterd uit. "Daar is het bruidspaar naar binnengekomen, dat hoort natuurlijk bij zo'n dag. Dan heb je een prachtige, feestelijke bijeenkomst in deze kerk." Bij inhuldigingen wordt de ingang aan de paleiskant gebruikt, aan de Dam. "Voor de koninklijke familie is er nog een extra deur die alleen zij mogen gebruiken", voegt Mosterd eraan toe. Hoe vaak die deur gebruikt wordt, ligt maar net aan hoeveel koninklijke bezoeken er zijn. In 2022 poseert het koninklijk gezin nog in De Nieuwe Kerk tijdens een fotosessie.
Lees verder onder de foto's.
Exclusieve ruimte
Die koninklijke ingang geeft ook toegang tot een exclusieve ruimte voor royals én hun gasten. "Het is de oude kerkmeesterskamer, een stijlkamer", vertelt Paul Mosterd in de betreffende ruimte. "Het is een prachtige kamer met een kroonluchter waar je even tot rust kan komen. Het is een officiële ontvangstkamer voor koninklijke gasten uit onze koninklijke familie maar ook uit het buitenland." In de kamer ligt een gastenboek, die door veel bekende bezoekers is getekend. Zo laat Paul de ondertekening van toen nog Z.K.H. de Prins van Oranje Willem-Alexander zien uit 1999. De handtekening van koningin Beatrix staat er vaak in maar ook andere koninklijke gasten – zoals de toenmalige Spaanse koning Juan Carlos – lieten hun krabbels achter.
Benieuwd naar de beelden uit De Nieuwe Kerk? Kijk dan vanavond naar de nieuwe uitzending van Blauw Bloed om 20:05 uur op NPO 2 of kijk terug via NPO Start.
Beeld: ANP
Geschreven door
Jeanine van Nieuwkoop-Steenhoven
