Hoe zat het ook alweer: de historische band tussen de Nederlandse en Luxemburgse royals

Voordat je verder leest: onze presentator Tirza van der Graaf doet verslag van de troonswisseling in Luxemburg. Volg onze website, Instagram en de uitzending om op de hoogte te blijven.

Hertogdom Nassau

Om dit verhaal goed te begrijpen beginnen we bij het Huis Nassau. Deze Duitse adellijke familie gaat terug tot de 11e eeuw. Het huis Nassau heerste over het hertogdom Nassau, een gebied in Duitsland. De eerste hertog van dit gebied werd geboren in 1146 en heet Walram I van Nassau. Een aantal jaren later in 1255 besloten zijn nakomelingen, Walram II en Otto I het gebied tussen hen te verdelen. Zo ontstond de Walramse linie en de Ottoonse linie van het huis van Nassau. Willem van Oranje, ook wel Willem de Zwijger genoemd, stamde af van de Ottoonse linie. In 1544 erfde Willem het prinsdom Orange. Vanaf dat moment ging hij door het leven als Willem van Oranje-Nassau. De Duitse Willem zorgde van de opstand tegen Spanje voor het begin van een onafhankelijk Nederland.

Lees verder onder de foto.

De eerste koning der Nederlanden

De familietak van Willem van Oranje-Nassau bracht vele jaren later in 1815 de eerste koning van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden voort: koning Willem I. Ook werd Willem I via het Congres van Wenen in 1815 groothertog van Luxemburg. Dit kreeg hij ter compensatie voor de bezittingen die Napoleon hem had afgenomen.

Lees verder onder de foto.

De laatste groothertog

De kleinzoon van Willem I, koning Willem III, is vanaf 1849 koning der Nederlanden en de groothertog van Luxemburg. Tien jaar eerder trouwt hij met zijn nicht Sophie van Württemberg. Het huwelijk tussen de twee was niet bepaald gelukkig te noemen. Later zou ze schrijven dat ze op haar trouwdag al bad dat ze in het kraambed zou mogen sterven. Het echtpaar kreeg drie zonen, die alle drie eerder overleden dan koning Willem III.

Lees verder onder de foto's.

• Zo komt koning Willem III aan zijn bijnaam 'koning Gorilla'

  Zo komt koning Willem III aan zijn bijnaam 'koning Gorilla'

Wilhelmina

Toen koningin Sophie in 1877 overleed, ging Willem III op zoek naar een nieuwe vrouw om de toekomst van de monarchie veilig te stellen. In 1879 trouwde hij met de Duitse prinses Emma van Waldeck-Pyrmont. Samen kregen ze een dochter: Wilhelmina. Zij werd op haar tiende koningin der Nederlanden toen haar vader in 1890 overleed.

Lees verder onder de foto.

Haar voorgangers kregen de titel 'groothertog van Luxemburg' er automatisch bij toen zij koning werden. Bij Wilhelmina was dat niet het geval. In Luxemburg kwamen in die tijd vrouwen niet in aanmerking voor de troon. Daarom werd Willem III daar opgevolgd door en mannelijk familielid uit de Nassau-familie: Adolf Willem Karel August Frederik. Deze Adolf was tot 1866 – het jaar waarin Nassau geannexeerd werd door Pruisen – hertog van Nassau.

Grootmoeder van Henri

Adolf stierf in 1905 waardoor zijn zoon Willem IV Alexander hem opvolgde. Uit zijn huwelijk met Maria Anna van Portugal werden zes dochters geboren, maar geen zoon om hem op te volgen. Daarom werd in 1907 het groothertogelijk decreet aangepast zodat Willem IV Alexanders oudste dochter Maria Adelheid erfgroothertogin van Luxemburg kon worden. Dat gebeurde in 1912, maar na zeven jaar deed zij afstand van de troon. Haar zus Charlotte volgde Maria op als groothertogin. Zij was de grootmoeder van de huidige groothertog, Henri.

• Blauw Bloed-gesprekskaartjes

  Wat zou jij posten als je voor een dag het Instagram-account van de koning zou overnemen of wat zou je als eerste doen als je wakker wordt in een paleis? Laat je fantasie de vrije loop met deze vragen en ga in gesprek over de Oranjes en koninklijke kwesties.

  Bestel gratis

Beeld: ANP/ Nationaal Archief / Koninklijke Verzamelingen, Den Haag