Het echte leven van aartshertogin Sophie, de moeder van keizer Franz Joseph
In de films en series wordt aartshertogin Sophie (1805-1872) vooral neergezet als de harde tante die een flinke invloed heeft aan het Weense hof. Hoe zag haar leven er echt uit en, misschien nog wel belangrijker, hoe werd zij gevormd tot die ijskoningin?
München, 27 januari 1805. Sophie van Beieren wordt geboren als dochter van Maximiliaan I Jozef van Beieren en zijn tweede vrouw Caroline. De ouders van Sophie worden in 1806 koning en koningin van Beieren. Sophie is er een van een tweeling, haar tweelingzus heet Maria. Sophie en Maria groeien op in een groot gezin, want hun vader heeft in totaal dertien kinderen. Eén daarvan is Ludovika, de jongere zus van Sophie. Later zullen Sophie's zoon en Ludovika's dochter met elkaar trouwen.
Lees verder onder de afbeelding.
Huwelijk met Franz Karel
Tijd om zelf de liefde van haar leven tegen te komen, is er niet. Er is een huwelijk voor haar geregeld met de Habsburger Franz Karel. "Wij trouwen om kinderen te krijgen en niet om hartstochten te vervullen", zou Sophie gezegd hebben volgens auteur Martin Ros. Ros schreef het boek Elisabeth, leven en dood van Sisi. De twee stappen in 1824 met elkaar in het huwelijksbootje. Franz Karel is kandidaat voor de troon van Oostenrijk, maar hij is geen imposante man. De broer van Franz Karel, Ferdinand, maakt ook aanspraak op de troon. In 1830 bevalt Sophie na enkele miskramen van een zoon, ze noemen hem Franz Joseph.
Lees verder onder de afbeelding.
Gezin
In juli 1832 krijgt Sophie nog een zoon, Ferdinand Maximiliaan. Hij trouwt uiteindelijk in 1857 met prinses Charlotte van België en wordt voor een periode zelfs keizer van Mexico. Het gezin van Sophie en Franz Karel wordt overigens verder aangevuld met de komst van drie andere kinderen: Karel Lodewijk, Maria Anna en Lodewijk Victor.
Lees ook over:
Het échte leven van Sisi komt op het toneel: "Ze keek meer uit naar de dood dan naar het leven"
Affaire(s)
Sophie zou een verhouding hebben met de hertog van Reichstadt, een zoon van de gevallen Franse keizer Napoleon en zijn tweede vrouw Marie Louise van Oostenrijk. "Hij ontwikkelt zich in de puberteit als een minnaar van Sophie, die zelfs moeite heeft hem de intieme omhelzing af te leren die hem op die leeftijd bij haar niet meer toekomt", schrijft Ros in zijn boek.
Lees verder onder de afbeelding.
Moeder van de keizer
In 1835 wordt niet Franz Karel, maar Ferdinand, keizer van Oostenrijk. Maar vanwege zijn zwakke gezondheid, hij lijdt al van kinds af aan epilepsie, is hij alleen op papier de bestuurder. In de praktijk wordt Oostenrijk door een Geheime Staatsconferentie geleid, waar ook de man van Sophie in zit. In 1848, het jaar dat ook wel het Revolutiejaar wordt genoemd, is de positie van Ferdinand onhoudbaar. Hij treedt af ten gunste van zijn achttienjarige neef Franz Joseph. Vanaf dat moment is aartshertogin de moeder van de keizer en dat levert haar een prominente rol op aan het Weense hof. Ze wordt een belangrijke raadgever voor haar zoon. Ze zorgt ervoor dat de monarchie blijft bestaan en is in de periode van de revolutie doortastend en zelfs koelbloedig te noemen.
Meningverschillen met keizerin Elisabeth
Het Weense hof is streng en aartshertogin Sophie zorgt ervoor dat alle regels worden gehandhaaft. Dit doet zij om de monarchie in stand te houden. Dit botst met de kersverse vrouw van haar zoon: Elisabeth van Beieren. Sophie ontvangt het meisje in Wenen en vertelt haar alles wat je moet weten over leven aan het hof. Maar, anders dan zij verwacht, wil Elisabeth (beter bekend als Sisi) niet luisteren naar haar schoonmoeder Sophie.
Lees ook over:
In dit Beierse gezin groeide Elisabeth, keizerin van Oostenrijk, op
Vooral op het gebied van de opvoeding van Elisabeths kinderen verschillen de twee dames van mening. Sophie wil haar kleinkinderen onder haar hoede opvoeden zodat het keizerlijk paar tijd heeft om te regeren, terwijl Elisabeth zelf haar kinderen wil opvoeden op de manier die zij gewend is. Wanneer Elisabeth haar, op dat moment twee jonge kinderen Sophie en Gisela meeneemt op een grote reis, staan de dames recht tegenover elkaar. De kleine Sophie overlijdt tijdens de reis op tweejarige leeftijd, tot groot verdriet van Sisi én de aartshertogin. Elisabeth laat na dit tragische verlies, anders dan de films doen vermoeden, de zorg van haar kinderen over aan haar schoonmoeder.
Overlijden
Ondanks haar strenge overkomen, heeft de aartshertogin het niet makkelijk in het leven. Zo heeft ze veel verdriet van haar overleden kleinkind Sophie. Haar zoon Maximiliaan, die volgens menig historici haar favoriete zoon was, wordt in 1867 vermoord door Mexicaanse opstandelingen. Vanaf dat moment trekt Sophie zich terug uit het openbare leven. Uiteindelijk overlijdt zij in 1872 aan een longontsteking, ze is dan 67 jaar oud.
Beeld: © Royal Collection Trust
Geschreven door
Renée Prenger
