Catharina Parr: de zesde (en laatste) vrouw van de beruchte koning Hendrik VIII
Catharina Parr is de laatste vrouw van de beruchte koning Hendrik VIII. Catharina, ook wel Katherine of Katherina genoemd, staat bekend als de enige van zijn zes vrouwen die de beruchte Hendrik overleeft.
Catharina Parr heeft een aantal bijzondere feiten op haar naam staan. Zo geeft ze als eerste Engelse koningin een boek uit onder haar eigen naam en stapt ze in totaal vier keer in het huwelijksbootje.
Connecties aan het hof
Catharina is het oudste overlevende kind van Maud Green en Sir Thomas Parr. Ze wordt geboren in 1512. Voor Catharina is het hof van koning Hendrik VIII geen onbekend terrein. Haar vader dient als hoveling aan het hof van de koning en haar moeder is hofdame van Hendrik's eerste vrouw, Catharina van Aragon. Thomas Parr overlijdt een paar jaar na haar geboorte, in 1517. De onafhankelijke en praktische Maud Green wordt een invloedrijk rolmodel voor haar dochter. Als volwassene spreekt Catharina vloeiend Frans en Italiaans en ze studeert de talen Latijn en Spaans. Ze heeft ook interesse in geneeskunde.
Lees verder onder het schilderij.
Eerdere huwelijken
In 1529 trouwt de dan zestienjarige Catharina voor het eerst, ze belooft eeuwige trouw aan Sir Edward Borough. Hij is kamerheer voor koning Hendriks tweede vrouw: Anne Boleyn. Maar helaas overlijdt Sir Borough op jonge leeftijd. In 1534 trouwt Catharina voor een tweede keer, dit keer met John Neville. Maar in 1543 slaat het noodlot opnieuw toe en wordt Catharina wederom weduwe.
Een rijke weduwe
Na de dood van Hendrik's vijfde vrouw, Catharina Howard, valt Hendriks oog op Catharina Parr. Op 12 juli 1543 neemt hij Catharina Parr tot zijn vrouw. Na twee eerdere huwelijken is Catharina een rijke weduwe. Maar naar verluidt wil zij eigenlijk trouwen met Thomas Seymour, de broer van de inmiddels overleden derde vrouw van Hendrik, Jane Seymour. Toch is het voor Catharina geen optie om het huwelijksaanzoek van Hendrik te weigeren.
Lees verder onder het schilderij.
De uitstraling van een koningin
Al snel bouwt Catharina een reputatie op als gerespecteerd koningin. In onderstaand portret, geschilderd in 1545, zien we de koningin in weelderige stoffen, bont en juwelen. Deze portretten helpen Catharina om haar reputatie als koningin van het Huis van Tudor hoog te houden. Naar verluidt beschrijft een getuige in 1544 de vorstin als "een gezicht van koninklijk pracht". De relatie tussen Hendrik en Catharina lijkt oprecht. Zo noemt Hendrik haar "schatje".
Lees verder onder de schilderijen.
Regent
Hendrik vertouwt zijn zesde vrouw zó erg dat hij haar regent maakt in 1544. Hendrik sluit een bond met Charles V om oorlog te voeren in Frankrijk. Catharina krijgt de bevoegdheid om in zijn naam te regeren met de hulp van een regentschapsraad. Tijdens deze periode houdt Catharina onder andere toezicht op binnenlandse kwesties zoals spanningen aan de Schotse grens.
Catharina publiceert boeken
De protestants georiënteerde koningin is een groot voorstander van religieuze hervormingen. Ze leest graag over nieuwe hervormingsideeën en spreekt hier ook over. Haar overtuigingen brengt ze over door het schrijven van haar eigen boeken. Haar eerste boek, Prayers or Meditations, wordt gepubliceerd in 1545, en haar tweede boek, The Lamentation of a Sinner, in 1547.
Lees verder onder de post.
De laatste jaren van Hendriks regeerperiode zijn een gevaarlijke tijd voor religieuze hervormers – zelfs voor een koningin. Hoewel Hendrik dol is op zijn zesde vrouw, raakt hij geïrriteerd door haar debatten over hervormingen. Hendrik wil vasthouden aan de leerstellingen van de door hem opgerichte Anglicaanse Kerk, terwijl zijn echtgenote openstaat voor radicalere protestantse ideeën. Zijn frustraties deelt hij met de bisschop, die snel actie onderneemt. Naar verluidt grijpt de bisschop zijn kans om Catharina te betrekken bij ketterij en start hij een onderzoek naar de koningin. De bisschop vindt de, in die tijd, radicale religieuze boeken van de koningin en presenteert zijn bewijzen aan de koning.
Vindingrijk
Catharina wordt door een van haar bondgenoten op tijd gewaarschuwd voor de naderende arrestatie. De vindingrijke koningin gaat onmiddellijk naar haar bed en verklaart vreselijk ziek te zijn. Als Hendrik haar bezoekt bij haar bed, zweert ze dat ze alleen met hem in discussie ging over religieuze onderwerpen om van hem te leren en zijn gedachten van zijn ziekte, verwondingen en slechte gezondheid af te leiden. Naar verluidt zegt ze dat ze een "domme en arme vrouw" is en Hendrik haar "enige anker, leider en gouverneur hier op aarde, naast God".
Aan de dood ontsnapt
De koning strijkt met zijn hand over zijn hart en vergeeft zijn koningin. Als er mannen arriveren om Catharina naar de Tower of London te vervoeren, stuurt Hendrik ze woedend weg. Door zich te schikken naar haar man weet Catharina het noodlot dat Anna Boleyn onderging, te vermijden.
Lees verder onder de post.
Thomas Seymour
Koning Hendrik overlijdt – waarschijnlijk door een slechte gezondheid – op 28 Januari 1547, op 55-jarige leeftijd. De dood van Hendrik geeft Catharina de vrijheid om met Thomas Seymour te trouwen, maar haar huwelijk pakt niet zo gelukkig uit. Vanaf het begin wordt het stel bekritiseerd en belasterd vanwege hun geheime bruiloft.
Lees verder onder het schilderij.
Van korte duur
Op 30 augustus 1547 bevalt Catharina van haar eerste kind, Mary. Waarschijnlijk is de dochter van Thomas en Catharina vernoemd naar de dochter van Hendrik en zijn eerste vrouw, Catharina van Aragon. Helaas is de vreugde van het echtpaar van korte duur. Catharina overlijdt na de geboorte aan kraamvrouwenkoorts op 5 september 1548. Ze is dan nog maar 36 jaar oud. De oud-koningin wordt begraven in de St Mary's Church in Sudeley Castle in Gloucestershire.
Beeld: ANP/National Portrait Gallery/ArtUK/Parliamentary Art Collection/X @BroadHurstBooks @SudeleyCastle @TowerOfLondon
Geschreven door
Lydia Reitsma
