Het Huis Oranje-Nassau toen en nu: dit is er veranderd en dit is gebleven

Al eeuwenlang zijn de Oranjes verbonden met ons land. Van Willem van Oranje, de Vader des Vaderlands, tot aan onze huidige koning Willem-Alexander. Hoe hebben de Oranjes zich door de eeuwen heen weten aan te passen aan de veranderende omstandigheden?

Geen adellijke partners meer

Waar in de tijd van Willem van Oranje naarstig gezocht werd naar een echtgenote van adellijke komaf, is dat tegenwoordig niet meer zo. Historicus Simone Lamain: "Prins Bernhard en Claus waren nog lage adel, maar koningin Máxima heeft geen koninklijke achtergrond. Koningin Máxima is dan wel geen dochter van de vuilnisman, maar een dochter van een politicus uit Argentinië." Er wordt volgens Lamain nauwelijks meer gevist in de koninklijke vijver, die vijver is uitgebreid met gewone mensen. Maar dat heeft zo zijn uitdagingen.

Lees verder onder de foto.

"Het voordeel van een koninklijke of adellijke partner is dat deze al is opgevoed met het idee; je leeft in een glazen kooi en je moet rekening houden met mensen die naar je kijken." Voor mensen die niet uit dit milieu komen kan dat dan ook wennen zijn.

Toestemming van het parlement

Vroeger bepaalde de adel zelf met wie ze gingen trouwen, maar tegenwoordig moeten ze toestemming vragen aan het parlement. De keuze voor een partner kan verkeerd uitpakken. De kwestie rondom de vader van Máxima, Jorge Zorreguieta, liep hoog op. Zo hoog zelfs dat Willem-Alexander dreigde de troon op te geven als hij niet met Máxima zou mogen trouwen. Iets wat sowieso zou gebeuren als hij met Máxima zou trouwen zonder akkoord van het parlement. De oplossing was dat Máxima’s vader Jorge niet bij de bruiloft op 02-02-2002 aanwezig mocht zijn. Een beslissing die prinses Beatrix, toen nog koningin, erg lastig vond om te maken.

Lees verder onder de foto.

Ook het huwelijk van prins Friso (1968-2013) met Mabel Wisse Smit leverde commotie op. De prins besloot uiteindelijk af te zien van de toestemmingswet waardoor hij afstand deed van de Nederlandse troon. Uiteindelijk trouwde prins Friso op 24 april 2004 met zijn geliefde Mabel.

Generatie op generatie

Net als vroeger worden werkzaamheden en functies nu van generatie op generatie doorgegeven. Zo is prinses Amalia op 18-jarige leeftijd lid geworden van de Raad van State en wordt zij nu voorbereid op het ambt dat op haar wacht. "In de verre toekomst hoop ik, al is er altijd het besef dat het morgen kan zijn", zo sprak prinses Amalia in de Raad van State in 2021.

Lees verder onder de foto.

De monarchie aan een zijden draadje

De monarchie heeft in de afgelopen eeuwen meerdere keren aan een zijden draadje gehangen. Zeker toen koning-stadhouder Willem III in 1702 overleed en hij geen nageslacht achterliet. Het leek afgelopen te zijn met de familie Oranje-Nassau. "Er zijn verschillende momenten geweest in de geschiedenis dat de Oranjes uitgespeeld leken. Maar ze kwamen steeds weer terug op het politieke toneel", aldus Simone Lamain. "De Oranjes zijn er altijd heel goed in geweest om zich aan te passen naar veranderende omstandigheden", zo vertelt de historicus.

Lees verder onder de foto.

Meer historische artikelen

Wil je meer lezen over de geschiedenis van ons koningshuis? Hieronder vind je de verhalen op chronologische volgorde.

Aflevering 1: Willem van Oranje, de Vader des Vaderlands

Aflevering 2: De ontvoering van Filips Willem

Aflevering 3: Amalia van Solms, de vrouw van Frederik Hendrik

Aflevering 4: Het voortbestaan van de Oranje dynastie na het overlijden van stadhouder Willem III

Aflevering 5: Koning Willem I

Aflevering 6: Koning Willem III, oftewel koning Gorilla

Aflevering 7: De zoektocht naar een man voor koningin Juliana

Foto's: ANP